تاریخ طبری یکی از مهم‌ترین و جامع‌ترین منابع تاریخی اسلامی است که توسط محمد بن جریر طبری نوشته شده است. این کتاب به بررسی رویدادهای تاریخی از آغاز خلقت تا دوران خلافت عباسیان می‌پردازد. یکی از موضوعات مهم در این کتاب، اشاره به زندگی و فعالیت‌های امامان شیعه است. با توجه به اهمیت امامان شیعه در تاریخ اسلام، تاریخ طبری به عنوان یک منبع معتبر، اطلاعات ارزشمندی را در مورد آن‌ها ارائه می‌دهد. در این مقاله، به بررسی روایات و گزارش‌های طبری در مورد امامان شیعه پرداخته خواهد شد و سپس لینک دانلود کتاب اصلی تاریخ طبری را می‌توانید دریافت کنید.
تاریخ طبری در مورد امامان شیعه
در کتاب تاریخ طبری معمولا جزئیات بسیاری در مورد تاریخ اسلام نوشته شده است. در این میان همچنین در ارتباط با تاریخ تشیع و امامان شیعه نیز اطلاعات جامعی درج شده است. طبری با وجودی که خود شیعه نبود، اما به دلیل انصافی که در نگارش موارد ملی و مذهبی و ایدئولوژیک داشت، بی‌طرفانه و بدون دخالت دادن اغراض شخصی، به نگارش موارد مربوط به شیعیان و اهل سنت مبادرت ورزید.
امام علی (ع) در تاریخ طبری
طبری به خلافت امام علی (ع) پس از قتل عثمان بن عفان اشاره کرده و وقایع مهم دوران خلافت ایشان را بررسی می‌کند. او به نبردهای جمل، صفین و نهروان پرداخته و دیدگاه‌های مختلفی را در مورد این نبردها نقل می‌کند. طبری تلاش کرده تا با استفاده از روایات مختلف، تصویر جامعی از دوره خلافت امام علی (ع) ارائه دهد.
در تاریخ طبری، به شخصیت و فضایل امام علی (ع) نیز اشاره شده است. طبری با نقل روایات مختلف، به شجاعت، علم، و تقوای امام علی (ع) پرداخته و ایشان را به عنوان یکی از برترین شخصیت‌های تاریخ اسلام معرفی می‌کند.
امام حسن (ع) و امام حسین (ع) در تاریخ طبری
طبری به ماجرای صلح امام حسن (ع) با معاویه بن ابی‌سفیان پرداخته و جزئیات این واقعه تاریخی را بیان کرده است. او به دلایل و شرایط این صلح اشاره کرده و دیدگاه‌های مختلف را در این زمینه بررسی می‌کند. طبری از این صلح به عنوان یکی از وقایع مهم در تاریخ اسلام یاد کرده که تأثیر زیادی بر تحولات بعدی داشت.
واقعه کربلا و امام حسین (ع)
واقعه کربلا یکی از مهم‌ترین و غم‌انگیزترین رویدادهای تاریخ اسلام است که در تاریخ طبری به تفصیل بررسی شده است. طبری به دلایل قیام امام حسین (ع) علیه یزید، مسیر حرکت ایشان به کربلا، و جزئیات نبرد عاشورا پرداخته است. او به شهادت امام حسین (ع) و یارانش، اسارت خاندان ایشان و پیامدهای این واقعه در جهان اسلام اشاره می‌کند. به طور کلی ذکر سیمای امام حسین در تاریخ طبری از موارد نسبتا مفصل این کتاب است.
امام زین‌العابدین (ع)
طبری در مورد امام زین‌العابدین (ع)، به تأثیرات واقعه کربلا بر ایشان و نقش ایشان در حفظ و گسترش آموزه‌های اهل بیت پس از این واقعه پرداخته است. او به ماجرای اسارت خاندان امام حسین (ع) و نقش امام زین‌العابدین (ع) در تداوم جریان شیعی اشاره می‌کند.
امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع)
طبری اطلاعات محدودی درباره امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) ارائه داده است. او به نقش این دو امام در گسترش دانش اسلامی و توسعه فقه شیعه اشاره کرده و به نقل روایات مختلف از دوران آنان پرداخته است. اگرچه جزئیات کمی از زندگی این امامان در تاریخ طبری وجود دارد، اما همچنان می‌توان از این منبع به عنوان یکی از منابع معتبر در مورد زندگی و فعالیت‌های آنان بهره برد. همچنین شرح زندگانی امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) نیز از دیگر موارد مندرج در این کتاب می‌باشد.
نقد و بررسی روایات طبری درباره امامان شیعه
رویکرد طبری به امت و امامت، مانند بسیاری از دیگر روایات او، بر اساس نقل روایات متعدد و گاه متناقض است. او تلاش کرده تا با ارائه دیدگاه‌های مختلف، به خواننده اجازه دهد تا خود به تحلیل و ارزیابی این روایات بپردازد. با این حال، برخی از محققان معتقدند که طبری به دلیل موقعیت و زمانه‌ای که در آن می‌زیسته، نتوانسته به تمام جنبه‌های زندگی امامان شیعه بپردازد و در برخی موارد، دیدگاه‌های رسمی و غالب دوران عباسی را منعکس کرده است.
برخی از محققان و علمای شیعه، تاریخ طبری را به دلیل اتکای بیش از حد بر روایات اهل سنت و عدم بررسی دقیق‌تر منابع شیعی، مورد نقد قرار داده‌اند. این منتقدان بر این باورند که طبری در برخی موارد، روایات ضعیف یا مغرضانه را در مورد امامان شیعه نقل کرده و از پرداختن به جنبه‌های مهم‌تر زندگی آنان غفلت کرده است.
تاریخ طبری به عنوان یکی از منابع مهم تاریخی اسلام، اطلاعات ارزشمندی در مورد امامان شیعه ارائه می‌دهد. اگرچه این کتاب به دلیل رویکرد تاریخی و نقل دیدگاه‌های مختلف، گاهی اوقات به ارائه روایات متناقض پرداخته، اما همچنان به عنوان یک مرجع اساسی در مطالعه تاریخ اسلام و امامان شیعه شناخته می‌شود. بررسی دقیق و نقد منصفانه روایات طبری می‌تواند به درک بهتر تاریخ و جایگاه امامان شیعه در جهان اسلام کمک کند.
طبری کیست؟
محمد بن جریر طبری، یکی از برجسته‌ترین مورخان جهان اسلام، در نگارش اثر بزرگ خود “تاریخ الرسل و الملوک“، که به تاریخ طبری مشهور است، سعی کرده است تا دیدگاهی منصفانه و بی‌طرفانه در ارائه روایات تاریخی داشته باشد. اگرچه طبری در دوران خاصی زندگی می‌کرد که تحت تأثیر حکومت‌های وقت، به ویژه عباسیان، قرار داشت، اما تلاش کرد تا با نقل روایات متنوع و گاه متناقض، امکان قضاوت منصفانه را برای خوانندگان خود فراهم کند. در ادامه این مقاله، به بررسی دیدگاه‌های منصفانه طبری و رویکرد او در نگارش تاریخ می‌پردازیم.
روش‌شناسی طبری و عدالت در نقل روایات
یکی از ویژگی‌های بارز تاریخ طبری، توجه ویژه او به ذکر اسناد و منابع روایات است. طبری معمولاً در ابتدای هر روایت، زنجیره راویان را ذکر می‌کند و به این ترتیب، امکان ارزیابی صحت و اعتبار روایات را برای خوانندگان فراهم می‌سازد. این رویکرد، که به عنوان روش مُسنَد شناخته می‌شود، به طبری این امکان را می‌داد تا روایات مختلف را به گونه‌ای منصفانه و بی‌طرفانه نقل کند، بدون آنکه دیدگاه شخصی خود را به طور آشکار در متن وارد کند.
ارائه دیدگاه‌های متضاد
طبری در نگارش تاریخ خود، به جای تکیه بر یک روایت خاص یا یک منبع مشخص، تلاش کرده تا روایات متضاد و دیدگاه‌های مختلف را در کنار یکدیگر قرار دهد. او با این کار، به خوانندگان اجازه می‌دهد تا با مطالعه تمامی روایات، خود به تحلیل و قضاوت بپردازند. این روش، نشان‌دهنده تلاش طبری برای حفظ بی‌طرفی و انصاف در تاریخ‌نگاری است.
رویکرد منصفانه طبری به شخصیت‌های تاریخی
بسیاری از پژوشهگران تاریخ بر این باور هستند که طبری کوشیده است تا بر خلاف نویسندگان آن دوران و حتی نویسندگان ادوار بعدی که در نگارش مطالب، حب و بغض‌های شخصی خود را نیز وارد می‌کردند، از این منورد جلوگیری نماید و مطالب تاریخی را بدون آن که بازیچه اعتقادات شخصی خود شود، برای مخاطب بیان نماید. هرچند که برخی دیگر نیز این موضوع را رد می‌کنند.
امام علی (ع) و خلفای راشدین
یکی از نمونه‌های بارز دیدگاه منصفانه طبری، نحوه برخورد او با شخصیت‌های برجسته‌ای مانند امام علی (ع) و خلفای راشدین است. طبری با وجود اینکه در یک محیط سنی مذهب و تحت حکومت عباسیان می‌زیست، به نقل روایات مختلف و گاه متضاد در مورد امام علی (ع) و دیگر خلفا پرداخت. او به شخصیت امام علی (ع) به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های تاریخ اسلام احترام گذاشت و فضایل و ویژگی‌های او را با نقل روایات متعدد به تصویر کشید. همچنین، طبری به بررسی دوران خلافت خلفای راشدین نیز پرداخته و تلاش کرده تا با انصاف و بی‌طرفی، به بررسی وقایع دوران آنان بپردازد.
وقایع پس از پیامبر اسلام (ص)
طبری در نقل وقایع پس از وفات پیامبر اسلام (ص)، از جمله ماجرای سقیفه، فتنه‌های داخلی و جنگ‌های بین مسلمانان، به نقل دیدگاه‌های مختلف پرداخته است. او سعی کرده تا با ارائه روایت‌های متعدد از این وقایع، امکان قضاوت منصفانه را برای خوانندگان فراهم کند. این رویکرد، نشان‌دهنده تلاش او برای حفظ عدالت و انصاف در بررسی تحولات حساس و مهم تاریخی است.
همچنین بنگرید به مقالات بعدی:
چرا تاریخ طبری ممنوع است؟
همه‌چیز درباره تاریخ طبری
تفسیر طبری
The History of the Prophets and Kings History of Tabari
نقد و تحلیل رویکرد طبری
اگرچه طبری تلاش زیادی برای حفظ بی‌طرفی در نقل روایات کرده است، اما نمی‌توان انکار کرد که برخی از روایات او تحت تأثیر منابع و دیدگاه‌های رایج در دوران عباسی قرار داشته است. برخی منتقدان بر این باورند که طبری در برخی موارد نتوانسته است به طور کامل از تأثیرات سیاسی و مذهبی دوران خود رها شود و ممکن است دیدگاه‌های رسمی حکومت را بازتاب داده باشد. با این حال، رویکرد کلی او در ارائه روایت‌های مختلف و متضاد، همچنان نشان‌دهنده تلاش او برای حفظ انصاف و بی‌طرفی است.
در مقایسه با دیگر مورخان هم‌عصر او، طبری به عنوان یکی از مورخانی شناخته می‌شود که بیشترین تلاش را برای حفظ عدالت و بی‌طرفی در نقل روایات به کار بسته است. در حالی که برخی مورخان دیگر ممکن است بیشتر تحت تأثیر دیدگاه‌های مذهبی یا سیاسی خود قرار گرفته باشند، طبری با نقل روایات از منابع مختلف و با دیدگاه‌های متنوع، توانسته است تا حد زیادی به هدف خود در ارائه تاریخی منصفانه و جامع نزدیک شود.
دیدگاه‌های منصفانه طبری در نگارش تاریخ طبری، این اثر را به یکی از مهم‌ترین و معتبرترین منابع تاریخی جهان اسلام تبدیل کرده است. طبری با بهره‌گیری از روش مُسنَد و ارائه روایت‌های متضاد، تلاش کرده تا تصویری جامع و بی‌طرفانه از تاریخ اسلام ارائه دهد. اگرچه ممکن است برخی نقدها بر رویکرد او وارد باشد، اما نمی‌توان تلاش‌های او را برای حفظ انصاف و بی‌طرفی در تاریخ‌نگاری نادیده گرفت. تاریخ طبری همچنان به عنوان یک مرجع اساسی در مطالعه تاریخ اسلام و جهان شناخته می‌شود و رویکرد منصفانه طبری یکی از دلایل اصلی اعتبار و اهمیت این اثر است.
دانلود کتاب تاریخ طبری
اگر به خواندن و مطالعه نسخه اصلی و بدون سانسور کتاب تاریخ طبری علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم تا فایل اصلی این کتاب ارزشمند را به صورت کامل از لینک‌های زیر، دانلود بفرمایید:
