مطالعه آنلاین شاهنامه فردوسی

شاهنامه فردوسی، شاهکار جاودانه حضرت حکیم ابوالقاسم فردوسی؛ بزرگترین شاعر حماسه‌سرای جهان است.

حضرت فردوسی با نگارش شاهنامه و منظوم کردن اساطیر و حماسه‌ها و تاریخ ایران‌زمین، به‌همراه بهره‌گیری از واژگان پارسی برای سرودن این اثر جاودانه، مهمترین نقش را در احیای فرهنگ پارسی و هویت ایرانی در غبار چیرگی فرهنگ‌های بیگانه در روزگاران نابسامانی ایران داشت.

زندگینامه فردوسی

فردوسی در زمان حکومت سامانیان زاده شد. در آن زمان خراسان تحت نفوذ سامانیان بود و جنبش‌های اجتماعی و فرهنگی در این مناطق، باعث به وجود آمدن روحیه ایران‌گرایی و وطن‌پرستی در میان مردمان شده بود.

وی هنگامی که دریافت ابومنصور عبدالرزاق حاکم خراسان دستور به جمع‌آوری افسانه‌های ایران باستان موسوم به خدای‌نامه‌ها را داده است، کوشید تا با دست یافتن به این نسخه‌ها، تاریخ اساطیری ایران را به نظم درآورد.

برای آشنایی با اساطیر ایرانی بخوانید:
کتاب اساطیر ایرانی

او سرانجام موفق به این کار شد و سی سال از عمر خود را صرف مکتوب کردن تاریخ حماسی ایران‌زمین کرد. او در این مدت تمام اندوخته‌اش را در این راه صرف کرد و در پایان عمر بسیار فقیر شده بود.

پایان شاهنامه همزمان بود با به قدرت رسیدن غزنویان در شرق ایران. فردوسی که در این زمان بسیار فقیر شده بود، برای تامین گوشی از مخارج زندگی‌اش به دربار سلطان محمود غزنوی رفت و شاهنامه‌اش را به او تقدیم کرد تا بلکه صله‌ای دریافت کرده و بتواند مخارج زندگی را بپردازد. اما سلطان محمود که اصالتا ایرانی نبود، به این اثر سترگ ارجی ننهاد . این بی‌مهری را فردوسی در شاهنامه بازگو کرده است.

در باب تاریخ وفات فردوسی نظریه روشنی موجود نیست. اما منابع گوناگون اکثرا بر روی سال ۴۱۶ هجری قمری متفق هستند. مشهور است که پس از مرگ وی، واعظ شهر اجازه دفن شدن او در گورستان شهر را نداد.

به ناچار دخترش او را در باغ خانوادگی‌شان دفن کردند. قرن‌ها گذشته است و از آن واعظ و گورستان طوس اثری نیست اما مزار فردوسی، به عنوان مهم‌ترین نماد فرهنگی ایران‌زمین، با شکوه هرچه‌تمام‌تر در طوس قد برافراشته است. محبوبیت فردوسی به اندازه‌ای است که مقبره‌اش قرن‌هاست محل تجمع عاشقان ادبیات و دوست‌داران وطن است.

سخنی پیرامون شاهنامه فردوسی

شاهنامه مرجع تمام منظومه‌های حماسی بعدی در ایران است است. آثاری نظیر گرشاسپ‌نامه و فرامرزنامه و کوش‌نامه و… که همگی پس از شاهنامه سروده‌ شدند، تحت‌تاثیر اثر فردوسی بودند.

اما خود شاهنامه متاثر از کتاب گشتاسپ‌نامه سروده دقیقی طوسی بود. دقیقی بخشی از تاریخ ایران باستان را سرود اما پیش از تکمیل آن به قتل رسید و فردوسی با مطالعه آن، بر آن شد تا تمام اساطیر ایران باستان را به نظم در بیاوپرد و البته وفادارانه، هزار بیت از سروده دقیقی را نیز با نام او در شاهنامه گنجاند.

شاهنامه بدون‌تردید بزرگ‌ترین حماسه منظوم ایرانی و یکی از بزرگ‌ترین حماسه‌های منظوم در میان تمام سروده‌های جهان است. سرودن شاهنامه سی سال زمان برد. سی سال زمان برای زنده کردن هویت یک ملت بزرگ که به دست بیگانگان رو به فراموشی و نابودی گذاشته بود.

جایگاه شاهنامه فردوسی در تاریخ و ادب ایرانی

بدون هیچ تردیدی شاهنامه شناسنامه و هویت ایران و ایرانی است. این کتاب از دیرباز، تمامی اقوام ایرانی را به سوی خود جذب کرده و از گسستگی ایران در دوران پر التهاب پس از سقوط ساسانیان، پیش‌گیری کرده است.

هرچه از شاهنامه گفته شود، کم است. این کتاب سترگ را ایرانی باید روی چشم‌های خود بگذارد. در هیچ کجای دنیا هیچ ملتی چنین شاهکاری برای خود نتوانسته است خلق نماید. تنها شاید بتوان کتاب ایلیاد و اودیسه هومر و یا کتاب معظم مهابهارات را تا حدودی هم‌سنگ شاهنامه قلمداد کرد که البته آن‌ها نیز در جایگاهی پایین‌تر از شاهنامه قرار دارند.

لذا بر هر ایرانی واجب و بایسته و شایسته است که با دقت این اثر عظیم و این شاهکار بی‌بدیل را مطالعه و در حفظ و نگهداری و نگهبانی از آن کوشا باشد. این کتاب شناسنامه و هویت ایران و ایرانی است.

مطالعه آنلاین شاهنامه

برای مطالعه آنلاین شاهنامه فردوسی ، بر روی هر یک از بخش‌های زیر کلیک بفرمایید: