گلستان سعدی شاهکار شیخ مصلح‌الدین سعدی؛ حکیم، شاعر و نویسنده بزرگ سرزمین ایران عزیزمان است. گلستان سعدی شامل داستان‌های کوتاه و پند و اندرزهای اخلاقی است که در یک دیباچه و هشت باب تنظیم گشته است. این کتاب از شاهکارهای ادبیات ایران و دارای شهرت جهانی است.
تقریبا تمام مستشرقین و خاورشناسان بزرگ جهان، گلستان سعدی را در کنار برخی دیگر از کتاب‌های پارسی همچون دیوان حافظ و شاهنامه فردوسی، به عنوان یکی از ستون‌ها و شاهکارهای ادبیات پارسی می‌شناسند.
بدون تردید در میان تمام کتاب‌های نظم و نثر پارسی -که هر یک شاهکاری در ادبیات محسوب می‌گردند- گلستان سعدی جایگاه ویژه‌ای دارد. چرا که این کتاب مملو. از پندها و اندرزها و حکایات شیرینی است که مطلقا خواندن آن‌ها باعث خستگی یا سردرگمی مخاطب نمی‌گردد. در ادامه به بررسی این شاهکار ادبیات پارسی خواهیم پرداخت و سپس تمام گلستان را به صورت جامع و کامل در معرض مطالعه شما قرار خواهیم داد.
مشهور است که بسیاری از بزرگ‌ترین شعرا و نویسندگان دنیا به ویژه در دنیای غرب و باالاخص در دوران پس از رنسانس که دوره آشنایی اروپایی‌ها با تمدن مشرق‌زمین بود، تحت تاثیر عالیجناب سعدی قرار گرفته و مسحور ادبیات جادویی وی گردیدند.
زندگینامه سعدی شیرازی
ابومحمد شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی در سال ۶۰۶ هجری قمری در شیراز زاده شد. وی از بزرگ‌ترین شعرا و نویسنده‌های پارسی‌سرا و پارسی‌گوی ایرانی است.
سعدی در نظامیه بغداد به تحصیل پرداخت و طولی نکشید که به واسطه هوش و نبوغش به شهرتی در منطقه دست یافت. پس از پایان تحصیلات به گشت و گذار در جهان پرداخت و به سرزمین‌هایی نظیر شام و خحاز مسافرت نمود. ثمره این سفرها، دست یافتن به تجربیاتی بود که انعکاس آن را در داستان‌ها و حکایات و اشعارش می‌توان مشاهده کرد.
وی در طول زندگی‌اش از این شهرها بازدید کرد: هندوستان، ترکستان غزنین، آذربایجان و قفقاز، فلسطین، چین، یمن و مصر. پس از پایان مسافرت‌هایش به شیراز بازگشت و تا پاین عمر نیز در شیراز باقی ماند.
ظاهرا پس از پایان سفرها و ساکن شدن در شیراز بود که تصمیم به نوشتن حکایت‌ها و تجربه‌هایش از این مسافرت‌های طولانی و دور و دراز نمود و بدین‌ترتیب نام خود را برای همیشه در تاریخ جاودانه ساخت.
سعدی را با لقب «شیرین‌سخن» می‌شناسند. این از آن روست که کلام سعدی و آثار او چه در نثر و چه در نظم، از شیوایی و فصاحت و بلاغت بی‌نظیری برخوردار است. سعدی شیرین‌سخن خداوندگار ادب پارسی است.
سعدی در میان سال‌های ۶۹۰ تا ۶۹۵ هجری درگذشت. او در شیراز به خاک سپرده شد و آرامگاه او که امروز به عنوان سعدیه شناخته می‌شود، محل گردهم‌آیی عاشقان ادب و فرهنگ ایرانی است.
پیشنهاد دانلود:
کتاب بوستان سعدی
اشعار و حکایات سعدی
شیخ اجل سعدی شیرازی در دوران یورش مغولان می‌زیست. باری از خوش‌اقبالی روزگار، حاکم وقت شیراز با تسلیم شدن به موقع در برابر مغولان، از تخریب شدن شهر پیش‌گیری کرد. از همین روی سعدی نیز در کنار دیگر مردمان شیراز در روزگاری که همه ایران درگیر کشتار و قتل‌عام بودند، توانست به آسودگی به زندگی و تحصیل خود بپردازد.
همان‌گونه که پیشتر گفته شد، سعدی بخش مهمی از عمر خود را به مسافرت گذراند و تجربیات گوناگون کسب کرد. حاصل این تجربه‌‌ها دو کتاب گلستان و بوستان است. او گلستان را به دو صورت نظم و نثر و بوستان را تنها به نظم نوشته است. البته از سعدی هجویات و دیگر آثاری چند باقی مانده که می‌توانید از لینک زیر آن‌ها را مرور کرده و به رایگان دانلود نمایید:
سعدی نویسنده‌ای چیره‌دست و شاعری زبدست بود. وی اشعارش را به غزل و قصیده و دوبیتی و رباعی و مثنوی و ترجیع‌بند می‌سرود. غزل‌سرایی او حافظ را که پس از او می‌زیست به شدت تحت‌تاثیر قرار داده بود.
سعدی همچنین بر ادبیات پارسی تاثیر به‌سزایی داشت. این تاثیر به اندازه‌ای عمیق بود که زبان پارسی را در مسیر تکامل خود تثبیت کرد و امروز ما به همان صورتی صحبت می‌کنیم که سعدی در گلستان خود تحریر کرده است.
همچنین گلستان سعدی همواره از گذشته‌های دور به عنوان یک کتاب درسی میان فارسی‌زبانان به کودکان آموزش داده می‌شد. امروزه بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج در زبان فارسی برگرفته از گلستان سعدی است.
شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی بدون هیچ تردیدی از بزرگ‌ترین مفاخر ادبی ایران و جهان است. سعدی را نباید محدود به مرزها کرد. او در شمار میراث معنوی جهانیان است و هرکس که کوچک‌ترین انس و الفتی با ادبیات و اخلاقیات داشته باشد، بی‌گمان با سعدی نیز دم‌خور خواهد بود. این بزرگ‌مرد ادبیات ایران، به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی و معنوی ایران‌زمین قلمداد می‌گردد و مطالعه آنلاین اشعار سعدی بهترین فرصت برای سیراب شدن از سرچشمه ذوق و نبوغ ادبیات اوست.
واپسین نکته درمورد سعدی آن است که وی در زمان حیات خویش به شهرت رسید و به خوبی این شهرت را درک نمود. از هند تا روم آثار او را می‌شناختند و حکایت‌هایش نقل محافل بود. همچنین سعدی نخستین شاعر ایرانی است که آثارش به زبان لاتین ترجمه شد و افکارش تاثیری عمیق بر ادبای اروپا به ویژه در عصر رنسانس داشت.
سعدی: افق ادبیات نثر پارسی
همچنان‌که بدون تردید می‌توانیم حافظ را خداوند غزل پارسی بنامیم، و فردوسی را استادپارسی‌گویی و و پارسی‌نویسی، و رودکی را پدر شعر پارسی و خیام را استاد مسلم رباعیات، حضرت سعدی (علیه رحمه) را نیز با قاطعیت باید بزرگ‌ترین و بهترین نویسنده ادبیات نثر در تمام تاریخ ایران‌زمین (اگ نگوییم در تمام جهان) قلمداد نماییم.
بر کسی پوشیده نیست که سعدی در نظم، استاد است. سروده‌های وی در قوالب مختلف ادبی سرآمد دیگر شعراست و طراوت خاص خود را دارد. اما او در نظم تنها نیست و بزرگانی همچون حافظ و مولانا را در کنار خود دارد.
اما در نثر و نگارش‌های ادبی، وی بی‌همتاست. هیچ نویسنده‌ای در تاریخ ایران‌زمین قدرت قلم وی در نگارش نثر را ندارد و این تا آن‌جاست که بهمن انصاری نویسنده بزرگ معاصر، سعدی را افق نثرنویسی در تمام تاریخ ادبیات ایرانی نامیده است.
سعدی در کلام بزرگان علم و ادب
پیش از آغاز مطالعه آنلاین اشعار سعدی شیرازی، بد نیست برای درک اهمیت مکتوبات او، نظری بر ادیبان و اندیشمندان بزرگ تاریخ انداخته و ببینیم آن‌ها درمورد سعدی شیرازی چه گفته‌اند و وی را چگونه قضاوت کرده‌اند.
وجه تمایز سعدی با دیگر ادبا و شعرای بزرگ در این است که وی، در هر دو عرصه نظم و نثر دارای توان‌مندی‌های شگفت‌انگیزی بود. قلم وی قلمی بی‌پروا و صادقانه بود. شاید همین بی‌پروایی و در عین حال صداقت کلام و گفتار اوست که وی را این‌چنین محبوب قلب‌ها کرده است. از همین روی بسیاری از بزرگان عرصه ادبیات در اقصی‌نقاط جهان، او را ستوده و در وصف او سخنانی دل‌نشین گفته‌اند.
از این دست بزرگان باید به شاعر و ادیب بزرگ آمریکایی امرسون اشاره کرد که در وصف سعدی شیرازی چنین گفت:
«بی‌گمان سعدی به زبان تمام اقوام و ملت‌های دنیا سخن گفته است. گفته‌های او همانند گفته‌های هومر، شکسپیر، سروانتس و… هرگز کهنه نخواهد شد. … کتاب گلستان سعدی را بایستی در کنار انجیل و دیگر کتب اخلاقی و عرفانی دیگر قرار داد چرا که دستورات اخلاقی موجود در آن، شرحی از قوانین عمومی و بین‌المللی است.»
دکتر محمدعلی فروغی سیاست‌مدار نام‌آشنا و چهره اندیشمند تاریخ معاصر ایران نیز در مورد سعدی شیرازی فرمودند:
«با افتخار و سرافرازی می‌گویم که ایران‌زمین در تمام علوم گوناگون و همچنین در حکمت و ادب و هنر، فرزندانی نام‌ور در دامن خود پرورانده است. باری حتی اگر این خیل عظیم ادبا و دانشمندان ایرانی نیز در طول تاریخ باشنده نبودند، همان یک سعدی برای جاوید کردن نام ایران و ایرانی کافی بود. … این مایه مباهات ماست که امروزه هر یک از ما، به شیوه‌ای سخن می‌گوییم که هفتصد سال پیش از سعدی آموخته‌ایم.»
همچنین ارنست رنان، زبان‌شناس فقید فرانسوی درمورد سعدی چنین درافشانی کرده‌اند:
«ذوق بی‌نهایت و تزلزل‌ناپذیر سعدی، روح و جاذبه‌ی نهفته در جان کلامش و لحن سحرآمیز گفتارش که به وسیله آن معایب و نقص‌های بشری را گوش‌زد کرده است، او را در نظر ما به والاترین جایگاه انسانی رسانده است. تمام اوصاف نیکوی شرقی یک‌جا در کلام سعدی نمود پیدا کرده است.»
باریه دومنار محقق فرانسوی که بوستان سعدی را از پارسی به فرانسوی ترجمه کرده است، درباره نفوذ سعدی در قلب اروپا گفته است:
«در میان تمام گویندگان شرقی، کلام سعدی برای ما اروپاییان قابل فهم‌تر است. علت این امر آن است که سعدی به خصوص در کتاب گلستان خود، کوله‌باری از صفات انسانی و جمال‌شناسی است که جهان امروز بدان نیازمند است.»
و در آخر دکتر حسین رزم‌جو از ادبای بزرگ معاصر کشورمان درمورد سعدی چنین می‌گوید:
«شیخ اجل سعدی، در هنر نویسندگی و شاعری سرآمد دوران خویش بود. وی بدون‌شک از جمله معدود شخصیتهای ادبی است که نه تنها در میان پارسی‌زبانان دارای شهرتی شگفت‌انگیز است، بلکه بلکه در خارج از ایران نیز زبان‌زد بزرگان ادب و دانش بوده و بسیاری از روشنفکران غرب، او را آیینه‌ی تمام‌نمای ادبیات شرق می‌دانند.»
این‌ها تنها گوشه‌ای از سخنان اندیشمندان بزرگ ایرانی و اروپایی در مدح سعدی است. اگر بخواهیم تمام آن‌چه که بزرگان ادب و هنر و دانش درباره او گفته‌اند را در این‌جا بیاوریم، باید تا سال‌ها درمورد این شخصیت فاخر، قلم‌فرسایی کنیم. پس سخن را در این‌جا به پایان رسانده و برای شناخت سعدیِ شیرین‌سخن، به متن آثار او مراجعه می‌کنیم.
گلستان سعدی
مطالعه گلستان سعدی بر هر ایرانی و پارسی‌زبانی، شایسته و بایسته است. این اثر می‌توان روشن‌کننده راه پویای فرهنگ ایرانی و بهترین راهنمای پرورش‌دهنده افکار و اخلاقیات برای نسل جوان باشد. فی‌الواقع در میان خیل عظیم آثار پارسی، گلستان سعدی جایگاهی منحصربه‌فرد و ویژه دارد. مطالعه آن سن و سال نمی‌شناسد و برای هر پارسی‌زبانی فهم و درک آن به آسانی امکان‌پذیر است.
برای مطالعه آنلاین گلستان سعدی، بر روی هر یک از فصول زیر کلیک بفرمایید:
دیباچه
باب اوّل: در سیرت پادشاهان
باب دوّم: در اخلاق درویشان
باب سوّم: در فضیلت قناعت
باب چهارم: در فواید خاموشی
باب پنجم: در عشق و جوانی
باب ششم: در ضعف و پیری
باب هفتم: در تأثیر تربیت
باب هشتم: در آداب صحبت
| شما می‌توانید افزون‌بر مطالعه آنلاین گلستان، این کتاب را به صورت PDF نیز دانلود نمایید: دانلود کتاب گلستان سعدی |
بنی‌آدم اعضای یک پیکرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
تشکر بابت این که نسخه کامل گلستان سعدی را برای مطالعه آنلاین گذاشته‌اید.
من تمام باب‌ها را چک کردم، ناقص نبودند و تمام حکایات را شامل می‌شدند.
این کار شما بسیار بسیار قابل تقدیر و تحسین است.
من که هرچی گلستان رو میخونم سیر نمیشم. شاید تا حالا تو عمرم هزار بار دونه دونه حکایات گلستان رو خوندم. به نظرم هرکس که گلستان نخونده نصف عمرش به فناست!
خوب است