در مورد حوادث منتهی به کودتای 28 مرداد بسیار نوشته‌اند اصل ماجرا از آنجا آغاز شد که دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر وقت، با ملی کردن نفت خسارت بزرگی به استعمار انگلیس وارد آورد. همچنین از سوی دیگر نیز باعث شکل‌گیری حس شدید ملی‌گرایی در میان ایرانیان گردید. احساسی که همواره از دوره قاجار و حتی پیش از آن، از طرف قدرت‌های بزرگ در ایران سرکوب می‌شد تا استثمار منابع ایران، آسان‌تر توسط آنها انجام گیرد.
به نبال حرکت مصدق طیف وسیعی از جنبش‌های ملی‌گرایی در خاورمیانه آغاز گردید که مهمترین آن ملی شدن کانال سوئز توسط جمال عبدالناصر در مصر بود که به وضوح خود را پیرو راه مصدق میدانست. این موضوع بریتانیا را برآن داشت تا با هرشکل ممکن جلوی مصدق را بگیرد. انگلیس در ابتدا با تهدید وارد شد ولی چون نتوانست به نتیجه مثبتی دست یابد، رو به کودتا نهاد. آنها در حرکت نخست یک برنامه تبلیغاتی بنام شبکه بدامن تعریف کردند که در چارچوب همکاری اینتلیجنس سرویس و سیا آغاز شد و مسؤولیت آن به عهده شاپور ریپورتر قرار گرفت. هدف انگلیس آن بودکه مصدق را هوادار حزب توده و کمونیست جلوه دهند و خطر نفوذ کمونیست را در ایران جدی و بزرگ جلوه دهند.این کار علاوه بر آنکه مذهبیون ایران را علیه مصدق شورانید باعث شد آمریکا علیه مصدق وارد شود چرا که هیچ‌وقت نمیخواست ایران به پایگاهی برای شوروی تبدیل شود.
درست 3 روز قبل یک کودتا انجام شد که مصدق سریعا آن را خنثی کرد. در همین رمان که همه کودتا را شکست خورده یافته و محمدرضا شاه نیز ایران را ترک گفته بود، یکی از افسران کودتا خبر کودتای بعدی را به سران حزب توده داد. آنها نیز به حمایت از مصدق و علیه شاه به خیابان‌ها ریختند. سپس شروع به شعارهای تندی کردند. این اقدام توده‌ای ها ظاهرا در حمایت از مصدق بود اما در اصل یک دسیسه انگلیسی بود که بشدت به ضرر مصدق تمام شد. مصدق توطئه را تشخیص داد و دستور ممنوعیت تظاهرات را داد اما دیر شده بود. در نیمه شب 28 مرداد با اعلام رمز (ساعت دقیقا 12 نیمه شب است) از رادیو فارسی بی‌بی‌سی عملیات دوم آغاز شد. دولت مصدق سقوط کرد، شخص مصدق تبعید شد و هم‌قطاران وی نیز یا اعدام شده و یا به زندان افتادند. این آغاز دور جدید استبداد پهلوی بود که نهایتا به خیزش مردم و وقوع انقلاب اسلامی منجر گردید.
کتابهای مربوط به کودتای 28 مرداد را از اینجا دانلود کنید.
