جنگ ایران – عثمانی ( 1730 -1735 )
بخشی از جنگ‌های نادری
زمان وقوع : 19 ژوئن 1735
مکان وقوع : باغ‌آورد ، ارمنستان امروز
نتیجه : پیروزی قاطع ایران ، پایان موثر جنگ
تغییرات در قلمروها : تسلیم شدن شمار فراوانی از شهرها و پادگان های تحت تسلط عثمانی در قفقاز از جمله گنجه و تفلیس
فرماندهان :
فرمانده ایران : نادرشاه افشار (پیروز جنگ)
فرمانده عثمانی : کوپرولو عبدالله پاشا (کشته‌شده در میدان نبرد)
توان رزمی :
ایران : 15 هزار تا 18 هزار نفر ( بدنه اصلی 40 هزار نفره درگیر نشد )
عثمانی : 80 هزار نفر از جمله : 50 هزار سواره نظام موسوم به سپاهی ، 30 هزار نفر پیاده نظام ینی چری ، 40 قبضه توپ (32 توپ به تصرف ایرانیان درآمد)
نبرد باغ‌آورد آخرین درگیری مهم میان ایران و عثمانی در فاصله سال‌های 1730 تا 1735 بود. ارتش ایالتی عثمانی در قفقاز پیش از آن که بخش اصلی سپاهیان ایرانی وارد نبرد شوند به طور کامل توسط گارد پیشرو ارتش نادرشاه افشار منهدم شد . نابودی کامل قوای کوپرولو پاشا سبب شد پادگان‌های تحت محاصره عثمانی در قفقاز که با شنیدن خبر شکست خردکننده باغ‌آورد از رسیدن قوای کمکی نومید شده بودند تسلیم نادر شوند.
در 3 نوامبر 1734 نادرشاه افشار پس از تصرف ولایت شیروان و پایتخت آن شماخی طی ماه آگوست ، به دروازه گنجه رسید . استحکامات گنجه چنان قوی بود که نادر به جای حمله مستقیم تصمیم گرفت شهر را محاصره کند . بخشی از نیروها در اطراف گنجه باقی ماندند و باقی سپاهیان به سمت ارمنستان و گرجستان تاختند تا تفلیس و ایروان را محاصره کنند . عبدالله کوپرولو پاشا با قوایی متشکل از 50 هزار سوار ، 30 هزار پیاده و 40 قبضه توپ از قارص و به قصد پایان دادن به محاصره شهرها و شکست قوای نادر رهسپار قفقاز شد .
باغ‌آورد یکی از تاثیرگذارترین پیروزی های نادرشاه افشار بود که در آن با سپاهی با اندازه چهار تا پنج برابر بزرگ تر از نیروهای خودش درگیر شد. پیروزی بزرگ نادر در باغ‌آورد در کنار شاهکارهای نظامی دیگرش در آق‌دربند ، کرنال و مهمان‌دوست جایگاه نادرشاه را به عنوان یکی از نوابغ نظامی بزرگ تاریخ استوار کرد.
سرعت فروپاشی ارتش عثمانی و افتادن توپخانه بی‌دفاع آن ها به دست قوای نادر نشان می‌دهد عثمانیان با دیدن شمار کم نیروهای مستقر شده در برابرشان فریب نادر را خورده بودند و از منظم کردن صفوفشان غافل ماندند . نادر با استفاده از این فرصت منتظر رسیدن قوای اصلی‌اش نماند. یک حمله سریع و شوک آور به همراه حمله جناحی ناگهانی قوای استتار شده در جنگل که با زمان‌بندی عالی همراه بود کار را تمام کرد.
منابع :
Ghafouri, Ali (2008). History of Iran’s wars: from the Medes to now, p. 383. Etela’at Publishing
Axworthy, Michael (2009). The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal
warrior to conquering tyrant, p. 204. I. B. Tauris
در کافه کتاب بخوانید:
پیام‌های آسمان
مهارت‌های نویسندگی
پناهندگی
دیونیسوس، اسطوره و آیین
مسائل سیاسی اجتماعی
تقویم سال 99
آمادگی دفاعی
یک تمدن و یک باور و یک پیشوا
