زرتشت پیامبر بزرگ ایران باستان است. تاریخ دقیق زندگانی او مشخص نیست. منابع گوناگون زمان زندگی او را از چند دهه پیش از رویکار آمدن هخامنشیان (در زمان استیلای مادها) تا چند هزار سال پیش از میلاد گزارش کردهاند.
زرتشت با الغای چندگانهپرستی و مردود خواندن تمام خدایان آریایی، تنها به پرستش اهورامزدا پرداخت و آن را تبلیغ کرد. دین زرتشتی در دوره ساسانی به مدت چهارصدسال دین رسمی سراسر ایران بود. البته در همین دوره نیز شدیدترین تحریفات وارد این دین شد و روحانیون زرتشتی مردم را تا توانستند دوشیدند.
کتاب مقدس زرتشتیان اوستا نام دارد. در میان بخشهای اوستا، یک بخش کوتاه به نام گاتها به معنای سرودهها موجود است که اکثر مورخان بر این باور هستند که از زبان زرتشت جاری گشته و در گذر هزارهها سالم باقیمانده است. در این مکقاله به تاریخ کامل زندگی زرتشت پیامبر و آموزههای او خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
زندگی زرتشت پیامبر ایران باستان
زرتشت، پیامبر ایران باستان و بنیانگذار دین زرتشتی، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین شخصیتهای تاریخی و مذهبی جهان است. آموزههای او در دوران باستان نه تنها بر ایران، بلکه بر بسیاری از فرهنگها و مذاهب دیگر نیز تأثیر گذاشت.
زرتشت، که به نام زرتشت اسپنتمان نیز شناخته میشود، در حدود ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ پیش از میلاد در شمالشرق ایران به دنیا آمد. اطلاعات دقیقی درباره تاریخ تولد او وجود ندارد و بیشتر اطلاعات ما درباره زندگی او از متون دینی زرتشتی و ادبیات پس از او گرفته شده است.
زرتشت در سنین جوانی به دنبال یافتن حقیقت و درک معنای زندگی پرداخت. او به مدت ده سال در کوهستانها به ریاضت و تأمل پرداخت و در نهایت در سن ۳۰ سالگی تجربهای معنوی و الهی داشت که او را به عنوان پیامبر معرفی کرد.
پس از این تجربه معنوی، زرتشت آموزههای خود را به مردم معرفی کرد. او با چالشها و مخالفتهای فراوانی از سوی کاهنان و پیروان دینهای قدیمی مواجه شد، اما سرانجام موفق شد حمایت شاه گشتاسب، پادشاه کیانی، را جلب کند.
آموزههای زرتشت
زرتشت به اهورامزدا، خدای یگانه و خالق جهان، ایمان داشت. او اهورامزدا را منبع تمامی نیکیها و خالق عالم هستی میدانست و بر یگانگی خدا تأکید داشت.
یکی از اصلیترین آموزههای زرتشت، دوگانگی نیکی و بدی بود. او باور داشت که جهان همواره در جنگ بین نیروهای نیکی (اهورا مزدا) و نیروهای بدی (اهریمن) قرار دارد. انسانها با انتخابهای اخلاقی خود نقش مهمی در این جنگ ایفا میکنند.
زرتشت بر اهمیت اصول اخلاقی مانند راستی (اشا)، پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک تأکید داشت. او معتقد بود که پیروی از این اصول به بهبود زندگی فردی و اجتماعی و نزدیکتر شدن به اهورامزدا کمک میکند.
زرتشت به روز رستاخیز و زندگی پس از مرگ اعتقاد داشت. او باور داشت که پس از مرگ، ارواح انسانها بر اساس اعمال و رفتارشان در زندگی داوری میشوند و به بهشت یا دوزخ میروند.
اوستا، کتابهای مقدس زرتشتی
اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان، شامل مجموعهای از متون دینی است که آموزههای زرتشت را در بر میگیرد. این کتاب به زبان اوستایی نوشته شده و به بخشهای مختلفی مانند یسنا، ویسپرد، وندیداد و یشتها تقسیم میشود.
گاهان
گاهان، بخشی از یسنا، شامل سرودهایی است که به زرتشت نسبت داده میشود. این سرودها یکی از قدیمیترین بخشهای اوستا و یکی از مهمترین منابع برای فهم آموزهها و تفکرات زرتشت است.
تأثیرات زرتشت
زرتشت تأثیرات عمیقی بر مذاهب و فرهنگهای مختلف گذاشت. آموزههای او در مورد یگانگی خدا، دوگانگی نیکی و بدی و اصول اخلاقی به شدت بر یهودیت، مسیحیت و اسلام تأثیر گذاشت و بسیاری از مفاهیم اخلاقی و دینی این ادیان ریشه در آموزههای زرتشت دارند.
زرتشت تأثیر زیادی بر فرهنگ و هنر ایران باستان و حتی فرهنگهای دیگر گذاشت. اوستا و آموزههای زرتشتی در ادبیات، هنر و فلسفه ایرانی جایگاه ویژهای دارند و مفاهیمی مانند راستی، نیکی و عدالت در فرهنگ ایرانی به شدت تأثیرپذیر از آموزههای زرتشت است.
آموزههای زرتشت نقش مهمی در شکلگیری نظام اجتماعی و سیاسی ایران باستان ایفا کرد. شاهان هخامنشی و ساسانی به شدت تحت تأثیر آموزههای زرتشتی بودند و این آموزهها در قوانین و ساختارهای حکومتی آنها تأثیرگذار بود.
زرتشت به عنوان پیامبر و بنیانگذار دین زرتشتی یکی از شخصیتهای برجسته و تأثیرگذار تاریخ ایران و جهان است. آموزههای او در مورد یگانگی خدا، نیکی و بدی و اصول اخلاقی همچنان مورد توجه و احترام قرار دارند. شناخت و بررسی زندگی و آموزههای زرتشت میتواند به فهم بهتر تاریخ مذهبی و فرهنگی ایران و تأثیرات گسترده آن بر جهان کمک کند.
در کافه کتاب بخوانید:
بودا شاهزاده هخامنشی؟
مزدک و مزدکیان
تاریخ امپراطوری ایران
داستانهای بزرگ
فال تاروت
دیپهای ایران باستان
آقای ذوزنقه
صددروازه
ترانههای نیمروز