بیگمان تختجمشید را باید بزرگترین اثر تاریخی بازمانده از ایران باستان قلمداد نماییم. اثری یادگار از دوران پرشکوه هخانشیان که هنوز پس از گذشت هزاران سال، چشم هر بینندهای را به خود خیره مینماید.
باوجودی که قسمت اعظم تختجمشید تا قرن اخیر در زیر خاک مدفون شده و ناشناس باقی مانده بود، اما بخشهایی از آن که مرتفعتر بودند، طی دوهزار و پانصد سال اخیر همواره توجه گردشگران را به خود معطوف میکردند.
در ایران معاصر و به ویژه در دوره صفوی که سیاحان و جهانگردان اروپایی بسیاری به ایران آمدند و از ایران بازدید کردند، صفحات کتابهای سفرنامههای این سیاحان، مملو از ذکر حیرت و شگفتی از دیدن تختجمشید بود.
برخی از این جهانگردان که در زمینه هنر نقاشی نیز تبحر داشتند، با حوصله و دقت به کشیدن نقاشیهایی از تختجمشید دست زدند که آثار بسیاری از آنها تا امروز باقی مانده و برای ما همچون گنجینهای قلمداد میگردد. چرا که با دیدن آن نقاشیها میتوانیم به بقایای تختجمشید و چگونگی کیفیت آنها در حدود چهارصد سال قبل، آگاهی یابیم.
در ادامه این پست، قصد داریم تا برخی از این نقاشیها را با هم مرور کنیم. با کافه کتاب همراه باشید.
نقاشیهای جهانگردان اروپایی از تخت جمشید
نقاشی هولار از تخت جمشید، کشیدهشده در سال 1665 میلادی. این نقاشی، قدیمیترین نقاشی کشیدهشده از تختجمشید میباشد که در حال حاضر موجود بوده و در دسترس ماست.
نقاشی قدیمی و نایاب یوهان آلبرشت فون ماندلسلو که در سال 1638 میلادی کشیده شد. ماندلسلو جهانگرد آلمانی بود که در زمان پادشاهی شاه صفی، به ایران سفر کرد.
نقاشی آندره دولیهدلند که در کتاب زیباییهای ایران چاپ کرد. او در سال 1664 میلادی از تختجمشید بازدید نمود.
نقاشی شوالیه ژان شاردن که هر دو طرح در سال 1665 میلادی کشیده شدهاند. شاردن جهانگرد و سیاح و سیاستمدار مشهور فرانسوی بود که سیزده سال در ایران زندگی کرد و سفنامهای که او نوشت، از بهترین آبشخورها برای آشنایی با ایران در عهد صفوی است.
دو نقاشی از انگلبرت کمپفر مربوط به سال 1683 میلادی. وی از جهانگردان آلمانی بود.
نقاشیهای متنوع از تخت جمشید که به دست کرنلیوس دبروین به سال 1704 میلادی کشیده شدهاند. وی جهانگرد، نویسنده و نقاش مشهوری از هلند بود.
نقاشی از مارسل آگوست دیولافوا که به همراه همسرش مادام دیولافوا در سال 1866 میلادی به آسیا سفر کردد. آنها از نامدارترین جهانگردان فرانسوی هستند که 22 تصویر از اثار هخامنشی را ثبت نمودند.
این دو نقاشی در سال 1840 میلادی به دست اوژن فلاندن کشیده شده است. وی نقاش و معمار و جهانگرد و خاورشناس و سیاستمدار فرانسوی بود.
دانلود PDF:
شرح مصور نقش رستم
امانتداری خاک
تخت جمشید
سخن پایانی
بدون شک باید تخت جمشید را شاهکار بیبدیل و بیرقیب هنر ماعماری ایرانی بدانیم. این مجموعه بزرگ ه هزاران سال است موجب حیرت همگان گردیده، مجموعهای شگفتانگیز از هنر ایرانی است که بایستی به آن ارج نهیم.
خوشبختانه کتابها و آثار بسیاری در مورد این شاهکار هنر و اساطیر و معماری ایرانی نوشته شده است که در میان آنها نیز عکسها و نقاشیهای قدیمی بیشماری از تختجمشید ترسیم گردیده است. از همین روی، با تفحص در این منابع میتوانیم به خوبی به تحقیق و پژوهش در باب این شاهکار آریایی، بپردازیم.
Persepolis
Undoubtedly, we should consider Persepolis as the greatest surviving historical work of ancient Iran. A relic of the glorious Achaemenid Empire era, which still catches the eye of every viewer after thousands of years.
Although most of Persepolis was buried under the soil and remained unknown until the last century, but parts of it that were higher, during the last 2500 years, always attracted the attention of tourists.
In contemporary Iran, especially during the Safavid era, when many European tourists came to Iran and visited Iran, the pages of travelogues of these travelers were full of mention of amazement and wonder at seeing Persepolis.
Some of these travelers, who were also skilled in the art of painting, painstakingly and carefully drew pictures of Persepolis, many of which have survived to this day and are considered a treasure for us. Because by seeing those paintings, we can learn about the remains of Persepolis and their quality around four hundred years ago.