کتاب نایاب “سوانح الافکار رشیدی” اثر سترگ داشنمند دانای ایرانی عصر مغول، خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی می‌باشد. این کتاب در سال 1358 خورشیدی و به سعی و تلاش محمدتقی دانش‌پژوه، تصحیح و منتشر گردید.
معرفی سوانح الافکار رشیدی
ظاهرا خواجه رشیدالدین در دوران تصدی وزارت خود در دربار ایلخانان مغول، نامه‌نگاری‌هایی با نزدیکان خویش داشته و در خلال آن نامه‌ها، به ذکر موارد و مباحث مختلفی پرداخته بود. شمس‌الدین محمد ابرقوهی در همان روزگار، این نامه‌ها را گردآوری کرده و به نام کتاب سوانح افکار رشیدی تدوین و تنظیم کرده بود.
این نامه به جز چهار مورد که از دیگران است به خواجه رشید، بقیه آن‌ها نامه‌هایی است که خواجه به فرزندان و خویشان و فضلا و علما و دانشمندان زمان خویش ارسال کرده و در خلال آن‌ها به مباحق مهم علمی نیز پرداخته است.
این نامه‌ها در وهله نخست، برای بازیابی تاریخ مغولان بسیار اهمیت دارد. بسیاری از وقایعی که در آن زمان روی داده بود، توسط خواجه تعریف گردیده و با کمک این اسناد بی‌نظیر تاریخی می‌توان بخش‌های بسیاری از تاریخ ایران در روزگار تسلط ایلخانان را بازیابی نمود.
همچنین در خلال نامه‌ها موارد بسیاری از شعر فارسی و عربی دیده می‌شود که خود به لحاظ ادبی و زبان‌شناسی بسیار حائز اهمیت است. جدای از آن‌ها نام بردن خواجه از املاک خویش و قیمت آن‌ها در نامه‌نگاری‌ها، ما را با اوضاع اقتصادی و ارزش پول و ملک در آن روزگار به خوبی آشنا می‌سازد.
نمونه‌ای از نامه‌های متن کتاب
متصدیان اعمال و متصرفان اموال ولایت خوزستان و به تخصیص اهالی اهواز بدانند که خواجه سراج‌الدین دزفولی که از زمره بندگان درگاه و چاکران دولتخواه ماست، و از جمله خدم و جمهور حشم، به صفای سیرت و حسن سربرت موصوف، و به صدق مقال و طیب فعال معروف، در این وقت مشارالیه را به طرف خوزستان فرستاده شدتا ضبط معاملات و نسق ولایات آن‌جا به‌نوعی به تقدیم رساند که مشهور عام و خاص و مسموع جمله انام گردد.
و مهمی چند که در این مکتوب مفصل و مشروح شده یک یک را به اتمام رساند و گفته‌ایم: اگر چنان‌چه مشارالیه اظهار کفایت و درایت خود این‌بار بر قدر استطاعت و جهد و طاقت به ظهور برساند، صدارت خوزستان بالتمام بدو تفویض کنیم و به تشریف شریف حکومتش مشرف سازیم و او را امین و موتمن آن طرف گردانیم و به نظر عنایت و و عین حمایت ملحوظ فرماییم.
المهمات
اول آن‌که ممالک خوزستان از حد قره‌تپه تا تحت محصری طولا و از ولایت منگره تا شط عرب عرضا به غور رسیده نگذارد که بر عجزه رفات آن‌جا ظلمی رود و محاسبات سنوات ماضیه را به راستی و عدالت کرده دفتری کامل و نسخه‌ای شامل به اردوی اعظم فرستد تا ما را خرج و دخل بلاد و قرا که در جبل و سهل آن طرف واقع شده است، وقوف و اطلاعی تمام حاصل گردد.
دیگر
آن‌که ولایت بیات را به روسا و صدور آن‌جا به وجهی معین به ضمان دهد. و محصول ان‌را به وجه تغار و مرسوم امرای چهارصده و هر بطان مقاصه کند. مشروط بر آن‌که تغار و مرسوم در وقت حاصل و اوان حصاد طلبند تا موجب خرابی ولایت نگردد. و قریه کوخات که در بیات واقع است و به ملکیت ما درآمده به حال زراعت و عمارت آورده و نوعی کند که رعایای آن‌جا در ظل رافت و کنف رحمت ما، خوش حال گردند. …
دانلود PDF کتاب سوانح الافکار رشیدی
دانلود PDF رایگان کتاب قدیمی سوانح الافکار رشیدی را به همه علاقمندان و دوست‌داران تاریخ ایران پس از اسلام، جغرافیای تاریخی، زبان‌شناسی و همچنین پژوهشگرانی که در جستجوی اسناد تاریخی هستند، پیشنهاد می‌کنیم.
نام کتاب: سوانح الافکار رشیدی
نویسنده: خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی
سال نگارش: دوره مغول
سال چاپ: 1358 خورشیدی
زبان: پارسی
فرمت کتاب: PDF
حجم: در حدود 11 مگابایت
تعداد صفخات: 435 برگ الکترونیکی
همچنین بنگرید به:
کتاب صوتی لطفعلی‌خان زند
کتاب دین ایرانی بر پایه متن‌های یونانی
کتاب حماسه دده قورقود
برای دانلود این کتاب، ابتدا باید عضو سایت بشوید.
پس از عضویت، لینک دانلود این کتاب و همه‌ی کتاب‌های سایت برای شما فعال می‌شوند.
