دانلود کتاب “ضیاءالمحمود” (نخستین رساله وبا و طاعون در عهد قاجار)

کتاب نایاب “ضیاءالمحمود” که نخستین رساله در زمینه دو بیماری خطرناک و همه‌گیر وبا و طاعون است، در عهد قاجار و توسط محمود میرزا قاجار تالیف گردیده است.

معرفی کتاب ضیاء المحمود

بیماری‌های همه‌گیر به وسعت تاریخ بشریت باشنده‌اند. انواع بیماری‌های کشنده و مسری در طی هزاره‌های متمادی، بر جان بشریت افتاده و باعث تلف شدن میلیون‌ها نفر از ابنای بشر شده‌اند. چنا‌ن‌چه که همین امروز و در آخرین سال از قرن چهاردهم هجری نیز ما دچار یک پاندمی گسترده از ویروسی مرموز به نام کرونا شده‌ایم.

با تمام مصائبی که بشریت از بیماری‌ها دریافت کرد، اما این مصائب به مرور تبدیل به فرصت گشت تا با هوش و استعداد بشری، انواع درمان‌ها و واکسیناسیون‌های جهانی برای مبارزه با آن‌ها پدیدار شود.

فقط در طول دویست سال اخیر در ایران، چندین‌بار با شیوع گسترده وبا و طاعون و آبله و تیفوس و مالاریا و… مواجه شدیم. به ویژه وبا که مدام در طی چند سال به صورت گسترده در نیمه‌شمالی ایران شایع گردید. به اندازه‌ای این همه‌گیری‌ها گسترده و با مرگ‌ومیر فراوان همراه بود که جمعیت ایران طی چند قرن، افزایش آن‌چنانی نداشت.

این کتاب درست در زمان شیوع یک طاعون گسترده در حدود ۱۹۰ سال پیش (در دوران پادشاه فتحعلی‌شاه) نوشته شد. یک سال پیش از آن نیز با اپیدمی وبا مواجه بودیم و پر واضح است که کتاب در کوران چه دوران سختی تالیف شده است.

معرفی بخش‌های کتاب

این کتاب از چند بخش تشکیل شده است.

یک بخش توضیحاتی پیرامون تاریخچه وبا و طاعون در ایران است. در این بخش به‌ویژه درمورد اپیدمی‌های اوایل دوران قاجار و پیش از آن اطلاعات خوبی وجود دارد.
بخش دیگر این کتاب دارای جنبه‌های مذهبی و اسلامی است. این بخش دربردارنده‌ی آیات و دعاهایی است برای شفای این دو بیماری و طلب رفع بلا از درگاه خداوند. در ادامه این بخش، مطالبی وجود دارد که از جنبه معنوی خارج شده و بیشتر خرافی است. طلسم و جادو برای چگونگی مصون ماندن از بلاهای طبیعی برای حفظ سلامت و همچنین روند بهبودی در صورت ابتلا شدن شخص به آن‌ها، از دیگرموارد مطرح‌شده در این بخش است.
بخش آخر کتاب نیز دربردارند‌ه‌ی روش‌های طبی برای درمان وبا و طاعون است. البته این روش‌ها بیشتر شامل روش‌های درمانی طب سنتی است نه طب علمی و روش‌های علمی پزشکی. این بخش از کتاب به داروهای گیاهی و درمان‌های طبی و شبه‌طبی این بیماری‌ها پرداخته است.