نیزههای چوبی متعلق به دوران پارینهسنگی
شواهد تاریخی و اسناد باستانشناسی نشان میدهد که استفاده از نیزههای چوبی و سازههای از این دست به دستکم 400.000 سال پیش باز میگردد. با توجه به یادگیری شامپانزهها برای استفاده از نیزه، این شائبه وجود دارد که انسانهای نخستین در میلیونها سال پیش نیز به همین شکل از آن استفاده مینمودهاند.
از 200.000 سال قبل، انسان پارینهسنگی شروع به کاربرد پیچیده سنگی با لبههای فلسدار در سر نیزهها کرد. هم زمان انسان نئاندرتال (عموزادههای انسانهای فعلی که در 30هزار سال پیش به شکل مشکوکی منقرض شدند) نیز در 250 تا 300 هزار سال قبل از نیزههای چوبی سخت استفاده میکردند.
نکته جالب توجه آنکه این سرنیزهها را با کمک رگ و پی حیوانات، نوار چرم یا مواد گیاهی سفت به نیزه وصل میکردند و بدینترتیب به عنوان یک سلاح اولیه خوب و قوی برای شکار از آن بهره میجستند.
دوران پارینهسنگی
دوران پارینهسنگی، که به عنوان عصر سنگ قدیم نیز شناخته میشود، نخستین و طولانیترین دوره از تاریخ پیشازتاریخ انسان است که حدود ۲.۵ میلیون سال پیش آغاز شد و تا حدود ۱۰ هزار سال پیش ادامه یافت. این دوره به دلیل استفاده انسانها از ابزارهای سنگی اولیه برای شکار و گردآوری غذا شناخته میشود.
ویژگیهای کلیدی دوران پارینهسنگی
ابزارهای سنگی: انسانها در این دوران از ابزارهای ساده سنگی مانند تبرهای دستی، تیغهها و تراشههای سنگی برای شکار، پوستکنی و برش مواد غذایی استفاده میکردند. این ابزارها به تدریج پیچیدهتر شدند و مهارتهای انسانها در ساخت آنها افزایش یافت.
سبک زندگی: انسانها در دوران پارینهسنگی به صورت شکارچی-گردآورنده زندگی میکردند. آنها در گروههای کوچک زندگی میکردند و برای پیدا کردن غذا از مکانی به مکان دیگر مهاجرت میکردند.
آتش: کشف و کنترل آتش یکی از مهمترین دستاوردهای این دوره بود. آتش به انسانها امکان پختن غذا، گرم شدن در هوای سرد و دور نگه داشتن حیوانات درنده را میداد.
هنر و فرهنگ: شواهدی از هنر پارینهسنگی مانند نقاشیهای غارها و حکاکیهای سنگی باقی مانده است. این آثار هنری نشاندهنده اعتقادات مذهبی، مراسم و فرهنگ انسانهای این دوره است.
دورههای پارینهسنگی
دوران پارینهسنگی به سه دوره اصلی تقسیم میشود:
پارینهسنگی زیرین (قدیم): این دوره از حدود ۲.۵ میلیون سال پیش تا حدود ۳۰۰ هزار سال پیش ادامه داشت و شامل اولین انسانها و ابزارهای سنگی ساده است.
پارینهسنگی میانی: این دوره از حدود ۳۰۰ هزار سال پیش تا حدود ۴۰ هزار سال پیش ادامه یافت و با ظهور انسان نئاندرتال و ابزارهای سنگی پیشرفتهتر همراه بود.
پارینهسنگی زبرین (جدید): این دوره از حدود ۴۰ هزار سال پیش تا پایان دوران پارینهسنگی (حدود ۱۰ هزار سال پیش) ادامه داشت و با ظهور انسان خردمند (Homo sapiens) و هنر پارینهسنگی شناخته میشود.
دوران پارینهسنگی نقش حیاتی در تکامل انسان داشت. در این دوره، انسانها مهارتها و فناوریهای ابتدایی را توسعه دادند که پایه و اساس زندگی بشر در دورههای بعدی را تشکیل داد. تکامل زبان، هنر، ابزارسازی و مهارتهای اجتماعی در این دوره باعث شد که انسانها بتوانند به مرور زمان جوامع پیچیدهتری را تشکیل دهند و به پیشرفتهای بزرگتری دست یابند.
در کافه کتاب بخوانید:
روزگار یک ساحره
شهر و ستارگان
مردی که مرده بود
اوج لذت
رفقا
مردان خودساخته
کارگاه نوشتن
زن در الجزایر