زمین‌شناسان بر این نگرش هستند که در حدود 500هزارسال پیش، صورت نخستین خلیج فارس در کنار دشت‌های جنوبی ایران تشکیل شد و به مرور زمان، بر اثر تغییر و تحول در ساختار درونی و بیرونی زمین، شکل ثابت کنونی خود را یافت.
یک نظر به سرگذشت ملل باستانی ایرانی و سامی چون، عیلامی، آشوری، بابلی، کلدانی، فینیقیه، و شاهنشاهی‌های تاریخ ایران، این حقیقت جلوه گر می شود که تا چه اندازه خلیج فارس برای آنها اهمیت داشته است.
خلیج تا ابد فارس
یونانی‌ها این خلیج را پرسیکوس می‌نامیدند و عرب‌ها از گذشته‌های دور آن را با نام بحرالفارس می‌شناختند. امروزه خلیج فارس به خاطر سرچشمه‌های نفت جهان، که در پیرامون آن یا در بستر آن جای دارند، اهمیت پیدا کرده است.
تقریباً هفت هزار سال پیش اقوامی در سواحل این دریا زندگی می کردند که بطور طبیعت جغرافیایی انسانی به دریا نوردی و استفاده از ثروت های حیوانی دریاها و کاشتن نخل علاقه داشتند، نقوشی از حیوان دریایی و نخل، در ظروف و اسلحه آنها پیداست. آنها با بلم هایی که از بستن سه تنه درخت به یک دیگر، و یا توده ای از چوب های خرما، که با الیاف نخل و نارگیل بهم می بستند، به صید ماهی می پرداختند. این نوع کرجی ها را به اصطلاح خودشان راماس و شاسه می خواندند، یک نوع کشتی دیگر داشتند، که از تنه درختان میان تهی و مجوف تشکیل می یافت، که بیشتر از سایر کرجی ها بکار می رفته است
دریانوردی در خلیج فارس به دو هزار سال پیش از میلاد می رسد، مردمان بخش جنوبی ایران بزرگ یعنی تمدن های سومر، بابل، ایلام و ماد، همواره بین میان رودان (بین‌النهرین) و موهنجودارو در دره سند، از این راه دریایی در رفت و آمد بودند.
کاوش‌ها و پژوهش های چند دهه کنونی نشان داده است، فینیقی‌ها در سرزمین های ساحلی دریای مدیترانه (لبنان، بخش هایی از سوریه و فلسطین) زندگی می کردند، ابتدا در جزیره‌ها و سرزمین های پیرامون خلیج فارس زندگی و دریانوردی می کردند. بابلی ها در قرن هفتم قبل از میلاد در خلیج فارس دریانوردی می کرده اند، و با توجه به داستان اردوکشی سنا خریب ثابت می شود، که بحر پیمایی در خلیج فارس از قرن هشتم قبل از میلاد به این طرف سابقه داشته است. پس از روی کار آمدن سلسله هخامنشیان در ایران، داریوش اول برای کشف سرزمین های تازه از دریانوردانی برجسته ایرانی، فینیقی و ساتراب های یونانی نشین امپراتوری پارس خواست که برای شناخت بیشتر آسیا و دیگر سرزمین‌ها به دریانوردی بپردازند. به نظر می‌رسد در زمان همین پادشاه بود، که شناخت ایرانیان از خلیج فارس بیشتر شد. با این همه کهن ترین سند پیرامون دریانوردی در خلیج فارس، به سده چهارم پیش از میلاد باز می‌گردد.
