”پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی“ مقاله‌ای است علمی‌پژوهشی که توسط بهمن فیروزمندی به رشته تحریر درآمده و به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار پژوهشی در زمینه تاریخ و باستان‌شناسی، منتشر شده است.
پاسارگاد، نخستین کانون امپراطوری هخامنشی
کوروش بزرگ بعد از پیروزی بر ایشتوویگو در پادگان مادی پایزگدا (پاسارگاد) و به افتخار این موفقیت بزرگ، دستور به بنیان مجموعه‌ی کاخ‌های باشکوهی داد، که تا آن زمان در ایران نظیر نداشت. بناهای باشکوه پاسارگاد از شمال به جنوب به پنج گروه تقسیم می‌شوند:
1- تل تخت
2- مجموعه کاخ‌ها
3- بنای زندان
4- آرامگاه کوروش
5- محوطه مقدس
یکی از این بناها، ساختمان معروف به زندان است، که داریوش دستور ساخت همانند آن را در مقابل آرامگاهش در نقش رستم داد. به‌هرحال کاخ‌های باشکوهی که بنا به دستور کوروش بزرگ در پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی شکل گرفت، در شوش شکوفا شد و در تخت‌جمشید به درجه‌ی کمال رسید.
مقارن سال 560 پیش از میلاد، دو دولت نیرومند آریایی در ایران، یعنی ماد و هخامنشی با هم متحد شده و بدین ترتیب بزرگترین و قدرتمندترین امپراتوری جهان، در ایران تشکیل گردید و این تشکیلات، زمانی بود که کوروش بزرگ نخستین شاه هخامنشی، پدر بزرگش را که بر مادها حکومت می‌کرد، از تخت به زیر افکند. بعد از مدتی، به وسیله دو سیاستمدار خارق‌العاده یعنی کوروش و داریوش اول، سراسر آسیای باختری تسخیر شده و به صورت امپراتوری بزرگ جهان درآمد و این امپراتوری حداقل 230 سال دوام یافت. در خلال این مدت طولانی، از نیل تا جیحون و از دریای اژه تا گنگ، از لحاظ مسایل سیاسی، عصر نوینی آغاز، و ثبات بی‌سابقه‌ای در قلمرو حکومت پادشاهان فوق ایجاد شده بود که تا آن زمان در دنیای غرب و شرق نظیر نداشت.
در این دوره به ویژه در زمان حکومت داریوش بزرگ، شبکه‌های ارتباطی کارآمدی تجارت را، بین کشورها تشویق کرده و در نتیجه ثروت هنگفتی در خزائن شاهی پدید آمده بود. جاده‌ی شاهنشاهی هخامنشی از شوش به شهر سارد به طول بیش از 2500 کیلومتر و با یکصد و یازده منزلگاه برای کاروان‌ها، انتقال کالاها را در سراسر امپراتوری در مدتی کمتر از 90 روز امکان‌پذیر می‌ساخت، پیک‌ها این مسیر را که درست از مرکز آسیای صغیر می‌گذشت و با استراحت در منزلگاه شهر “گوردیون” تنها در یک هفته می‌پیمودند و جالب توجه این که حتی جاده‌های شوش به تخت‌جمشید و شوش به اکباتان، سنگ‌فرش شده بودند.
جاده ابریشم که بعدها پیرامون ارتباطات بازرگانی و فرهنگی مطرح می‌باشد، شاخه غربی آن بر اساس همین جاده شاهی استوار گشته است و بخشی از این جاده‌ها در نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر گوردیون پایتخت فریژی‌ها واقع در فلات مرکزی آسیای صغیر روشن شده است که در کنار تومولوس گوردیون قرار دارد.
دستاوردهای چشمگیر هخامنشیان تنها مرهون دلاوری، نبرد و جسارت نبود، بلکه از هوشمندی و ایمانی ناشی می‌شد که در این میان، استعداد برنامه‌ریزی در یک مقیاس وسیع، قدرت مدیریت درست و به ویژه علایق انسانی ناشی از ایمان، نقش عمده را بر عهده داشت. و در این رابطه همانگونه که کتیبه‌ها نیز سخن می‌گویند، تنها اهورامزدا خدای بزرگ، چنین توانائی‌هایی را به آنان می‌بخشید.
در هر صورت هخامنشیان در دوران فرمانروایی‌شان، نقش بسیار مهمی را در پیشرفت تاریخ ایران و خاورمیانه و خاور نزدیک ایفا کرده‌اند. در دوران طولانی حکومت این پادشاهان در سرزمین‌های پهناوری از مدیترانه شرقی گرفته تا مرزهای هند، به طور چشمگیری صلح و آرامش برقرار شد و شرایط مساعدی را برای شکوفایی بازرگانی و پیشرفت روابط فرهنگی میان کشورهای گوناگون پدید آمد. بنگاه‌ها و سازمان‌های اقتصادی و سیاسی و سنت‌های فرهنگی‌ای در دوره‌ی هخامنشیان پدید آمدند که در طی قرن‌ها محفوظ نگاهداشته شدند و در زمان حکومت اسکندر مقدونی، پادشاهی پارت‌ها و ساسانیان نیز مورد بهره‌برداری قرار گرفتند.
با توجه به نتایج کاوش‌های باستان‌شناسی که تا‌کنون در شهرهای مختلف هخامنشیان صورت گرفته است می‌توان به این مسئله اشاره نمود که هنر دوره‌ی هخامنشیان از شکوفایی و پیشرفت مهم و چشمگیری برخوردار بوده و هنر ویژه‌ی دربار، کاخ‌ها، نقش‌برجسته‌ها و مجسمه‌هایی بودند که همه آن‌ها نشانگر شکوه، جلال و ابهت، قدرت و عظمت شاهنشاهی به شمار می‌رفتند که در تاریخ ایران و تاریخ جهان بی‌سابقه بودند.
چنین هنر با شکوه و پر زرق و برق، در نتیجه ترکیب شیوه‌های سنتی ایرانی و تکنیک و روش‌های مادی، ایلامی، آشوری، مصری، یونانی و غیره پدید آمد ولی بنیان هنر هخامنشی بر پایه‌ی ویژگی‌های قومی شکل گرفته و بنا گردیده است. …
(ادامه این مقاله را پس از دانلود PDF آن، مطالعه بفرمایید.)
در کافه‌کتاب بخوانید:
دیوان شهریار
روانشناسی تکاملی
درست است که…
ایران بین دو کودتا
شهر و شهرسازی
جزیره‌ای در آتش
دانلود PDF مقاله پاسارگاد
دانلود رایگان PDF پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی را به افراد علاقمند به مطالعه تاریخ ایران باستان و همچنین دوست‌داران باستان‌شناسی، پیشنهاد می‌کنیم.
این PDF ارزشمند در سال 85 در نشریه پیام باستان‌شناس منتشر شد و اکنون به کوشش کاربران عزیز، این مقاله را می‌توانید به صورت رایگان دانلود نمایید. جهت دانلود آن بر روی دکمه سبزرنگ «دریافت» در زیر عکس مقاله، کلیک بفرمایید.
شناسنامه کتاب
نام کتاب: پاسارگاد، نخستین کانون امپراتوری هخامنشی
نویسنده: بهمن فیروزمندی
زبان کتاب: پارسی
فرمت کتاب: PDF
حجم کتاب: کمتر از 1 مگابایت
تعداد صفحات: 20 برگ الکترونیکی
برای دانلود این کتاب، ابتدا باید عضو سایت بشوید.
پس از عضویت، لینک دانلود این کتاب و همه‌ی کتاب‌های سایت برای شما فعال می‌شوند.
