یکی از ارزشمندترین کتابهای نایاب تاریخ، بیگمان الکامل فی التاریخ (تاریخ کامل) اثر ابناثیر است. این کتاب که به اختصار با نام تاریخ ابن اثیر نیز شناخته میشود، تاریخ سرگذشت آدمی در کشورهای ایران و عرب و چین و… است و رویدادها را تا سده هفتم هجری دنبال میکند. تاریخ کامل ابناثیر از معتبرترین و قابل اعتمادترین کتبی است که برای مطالعه تاریخ ایران و سرزمینهای اسلامی تا سده هفتم مورد استفاده میتواند قرار گیرد.
معرفی کتاب تاریخ کامل ابن اثیر
به گواه اکثر قریب به اتفاق پژوهشگران تاریخ و مورخان و مستشرقان ایرانی و عرب و اروپایی، تاریخ کامل ابناثیر یکی از معتبرترین و مورد اعتمادترین کتب دست اول برای بازشناسی تاریخ ایران و آسیا میباشد.
به خصوص فصلهای مربوط به دوران اسلامی و از آن مهمتر فصلهای مربوط به تاریخ سلجوقیان، خوارزمشاهیان و یورش مغولان و برپایی حکومت ایلخانیان، به دلیل نزدیک بودن به عصر زندگی ابناثیر، حاوی مطالب بکر و دستاولی است. به ویژه مطالب مربوط به تاریخ مغولان اکثرا یا از مشاهدات شخصی نویسنده و یا شنیدههای او از شاهدان عینی برآمده است. مطالب کتاب به شیوه رایج تاریخنگاری اسلامی نگارش یافته است.
تاریخ اساطیر ایران، تاریخ ایران باستان از هخامنشیان تا سقوط ساسانیان، تاریخ ایران بعد از اسلام تا سده هفتم هجری، تاریخ انبیا، تواریخ یونان و روم و… از مهمترین بخشهای این کتاب است.
ساختار کتاب تاریخ کامل ابناثیر
کتاب “الکامل فی التاریخ” در دوازده جلد تألیف شده است و تاریخ جهان اسلام را از آغاز اسلام تا سال ۶۲۸ هجری قمری (۱۲۳۱ میلادی)، یعنی زمان تقریبی وفات ابن اثیر، شامل میشود. این کتاب به طور عمده به وقایع تاریخی، جنگها، فتوحات، و سرنوشت دولتهای اسلامی پرداخته است. ابن اثیر در این اثر به تحلیل سیاسی و اجتماعی دورانهای مختلف میپردازد و به گونهای جامع، جزئیات بسیاری از حوادث مهم را مستند میکند.
ویژگیهای برجسته
دقت و جامعیت: یکی از ویژگیهای مهم کتاب “الکامل فی التاریخ” دقت و جامعیت آن در بررسی وقایع تاریخی است. ابن اثیر در این کتاب تنها به ثبت رویدادها بسنده نکرده، بلکه به تحلیل علل و عوامل مختلف پشت این وقایع نیز پرداخته است.
استفاده از منابع متعدد: ابن اثیر در نگارش “الکامل فی التاریخ” از منابع مختلفی مانند آثار مورخان پیشین، سیرهنگاران، و روایات شفاهی استفاده کرده است. وی با دقت، روایات مختلف را بررسی کرده و تنها منابع معتبر را برای ثبت در کتاب خود برگزیده است.
ترتیب زمانی: این کتاب به صورت یک تاریخنگاری خطی نوشته شده است که وقایع به ترتیب زمانی ذکر شده و ابن اثیر با پیگیری این ترتیب، تصویر روشنی از تحولات تاریخی هر دوره ارائه میدهد.
تحلیلهای سیاسی و نظامی: یکی از بخشهای مهم کتاب “الکامل” که موجب اهمیت آن شده، تحلیلهای دقیق از جنگها، فتوحات و بحرانهای سیاسی است. ابن اثیر در این بخشها به بررسی روندهای نظامی، استراتژیها، و تاثیرات این جنگها بر دولتها و جوامع اسلامی پرداخته است.
دورههای تاریخی در “الکامل فی التاریخ”
کتاب “الکامل” به چندین بخش تاریخی اصلی تقسیم میشود:
دوران پیامبر اسلام: در این بخش، ابن اثیر به زندگی پیامبر اسلام، فتوحات اولیه، جنگها و دگرگونیهای عظیم در عربستان پرداخته است.
دوران خلافت راشدین: ابن اثیر در این قسمت به دوران خلفای چهارگانه (ابو بکر، عمر، عثمان، علی) و فتوحات آنها در سرزمینهای مختلف پرداخته است.
دوره امویان: بخش عمدهای از “الکامل” به دوران خلافت بنیامیه اختصاص دارد که در آن به جنگهای داخلی و بیرونی، فتوحات امویان، و نزاعهای سیاسی پرداخته شده است.
دوره عباسیان: در این بخش، ابن اثیر به وضعیت داخلی و خارجی خلافت عباسیان، از جمله جنگها، فتنهها، و برهمخوردن ثبات سیاسی در دوران عباسیان پرداخته است.
دوران فاطمیان و سلجوقیان: ابن اثیر به طور مفصل به تاریخ فاطمیان، سلجوقیان، و جنگهای صلیبی و تأثیرات آنها بر دنیای اسلام اشاره کرده است.
اهمیت تاریخی کتاب تاریخ کامل ابناثیر
کتاب “الکامل فی التاریخ” از آن زمان تا امروز یکی از مهمترین منابع برای مورخان، پژوهشگران و کسانی است که به تاریخ جهان اسلام علاقه دارند. این کتاب با توجه به بررسی دقیق و جامع رویدادهای تاریخی، مورد استناد بسیاری از محققان قرار گرفته و از آن به عنوان منبعی اصلی برای تحلیل تاریخ قرون وسطی در دنیای اسلام یاد میشود.
ابن اثیر در این کتاب توانسته است ترکیب مناسبی از روایتهای تاریخی و تحلیلهای خود را ارائه دهد که آن را از دیگر تاریخنگاریهای زمان خود متمایز کرده است. “الکامل فی التاریخ” نه تنها برای فهم دقیقتر تاریخ اسلامی، بلکه برای مطالعه تحولات اجتماعی، فرهنگی و نظامی آن دوران نیز اهمیت زیادی دارد.
تأثیر کتاب “الکامل” بر تاریخنگاری اسلامی و حتی تاریخنگاری غربی بسیار چشمگیر است. مورخان بعدی به ویژه در جهان اسلام از آن به عنوان یکی از منابع معتبر و اصلی استفاده کردهاند. این کتاب بهویژه در بررسی رویدادهای نظامی، سیاسی، و فرهنگی جهان اسلام جایگاه ویژهای دارد و به عنوان یک اثر مهم در تاریخنگاری اسلامی شناخته میشود.
در مجموع، “الکامل فی التاریخ” به عنوان یکی از آثار بزرگ تاریخنگاری اسلامی، به تحلیل دقیق و مستند تاریخ اسلام پرداخته و همچنان به عنوان یکی از منابع مهم برای مطالعه تاریخ این دورهها استفاده میشود.
ابن اثیر که بود؟
ابن اثیر، با نام کامل عزالدین ابوبکر محمد بن عبدالکریم بن اثیر الجزری، یکی از برجستهترین تاریخنگاران و مورخان مسلمان قرن ۶ هجری قمری (۱۲ میلادی) بود. وی در سال ۱۱۶۰ میلادی در شهر نصیبین در شمال غربی عراق امروزی به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در شهرهای مختلف دنیای اسلام گذراند. وی به دلیل تألیفاتش در حوزه تاریخ و جغرافیا شناخته میشود و آثار او تأثیرات زیادی بر تاریخنگاری اسلامی گذاشته است.
ابن اثیر در یک خانواده علمی به دنیا آمد و در دوران کودکی از تحصیلات دینی و علمی بهرهمند شد. او از اساتید برجسته زمان خود در علوم مختلف، به ویژه در تاریخ، فقه و زبانشناسی بهره جست و توانست به مهارتهای زیادی در نوشتن و تألیف دست یابد. در حالی که در ابتدا به تدریس علوم دینی میپرداخت، بعدها به تاریخنگاری علاقهمند شد و در این حوزه آثار برجستهای نوشت.
ابن اثیر بیشتر به عنوان نویسنده تاریخهای جامع شناخته میشود. مهمترین اثر او، کتاب “الکامل فی التاریخ” است که یکی از کاملترین و معتبرترین تاریخنگاریهای جهان اسلام به شمار میآید. این کتاب تاریخ جهان اسلام از آغاز تا دوران معاصر نویسنده را پوشش میدهد و شامل اطلاعات زیادی درباره حوادث سیاسی، نظامی، و فرهنگی است.
دیگر اثر مهم او “لباب الفکر فی تاریخ الشام” نام دارد که تاریخ شام و حوادث آن را از نظر سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بررسی میکند.
ابن اثیر با آثار خود نقشی مهم در تاریخنگاری اسلامی ایفا کرد. وی در تاریخنگاری خود به دقت جزئیات وقایع و شخصیتها را ثبت میکرد و منابع مختلف را به طور جامع بررسی مینمود. در نتیجه، آثار او همواره مورد استناد مورخان بعدی قرار گرفت و به عنوان منابع معتبر در تاریخنگاری اسلامی شناخته شد.
وی به دلیل رویکردی که در تاریخنگاری داشت، موفق شد تا روایات تاریخی را به شکلی جامع، منظم و مستند بیان کند و از دیگر مورخان زمان خود متمایز شود.
ابن اثیر در سال ۱۲۳۳ میلادی در سن ۷۳ سالگی درگذشت. مرگ او به از دست دادن یکی از بزرگترین مورخان تاریخ اسلام منجر شد. با این حال، آثار وی همچنان برای محققان و تاریخنگاران دنیای اسلام ارزشمند و معتبر باقی مانده است.
ابن اثیر یکی از بزرگترین تاریخنگاران مسلمان است که با آثار خود سهم بزرگی در فهم تاریخ اسلام و تمدن اسلامی ایفا کرده است. آثار وی همچنان به عنوان منابع معتبر برای مطالعه تاریخ قرون وسطی و تاریخنگاری اسلامی مورد استفاده قرار میگیرد. کتاب “الکامل فی التاریخ” یکی از آثار برجسته و معتبر تاریخنگاری اسلامی است که توسط ابن اثیر نوشته شده و یکی از مهمترین منابع تاریخ جهان اسلام از قرن ۷ هجری قمری به شمار میآید. این کتاب، تاریخنگاری جامع و دقیقی است که در آن، ابن اثیر به ثبت و تحلیل رویدادهای مهم تاریخ اسلامی، به ویژه حوادث سیاسی و نظامی، از آغاز تا دوران معاصر خود پرداخته است.
دانلود کتاب تاریخ ابن اثیر
مجموعه کامل کتاب الکامل فی التاریخ (نسخه کامل در سی و سه جلد، بدون حذفیات) را برای دانلود آماده کردهایم که هماکنون میتوانید دریافت کنید. دانلود این کتاب ارزشمند و کمیاب را به تمام مخاطبین و بازدیدکنندگان کافه کتاب به شدت پیشنهاد میکنیم.
این کتاب، کاملترین نسخه از کتاب تاریخ ابناثیر میباشد که در 33 جلد و بدون حذفیات برای کاربران ارجمند و ارزشمند کافهکتاب، مهیا شده است.
برای دانلود این کتاب، ابتدا باید عضو سایت بشوید.
پس از عضویت، لینک دانلود این کتاب و همهی کتابهای سایت برای شما فعال میشوند.
(قبلا عضو شدهاید؟ وارد شوید)