بهمن انصاری، متولد ۱۵ اسفند ۱۳۶۸ در تهران، یکی از چهرههای برجسته تاریخنگاری و ادبیات معاصر ایران است. او با ترکیب دانش عمیق تاریخی، تسلط بر زبانهای کهن ایرانی و نگاه نوین به تاریخ، جایگاه ویژهای در پژوهشهای ایرانی دارد. علاوه بر فعالیتهای پژوهشی، بهمن انصاری در عرصه ادبیات نیز با آثار پستمدرن خود شناخته میشود.
تحصیلات و زمینههای پژوهشی
بهمن انصاری در رشته تاریخ ایران در مقطع کارشناسیارشد فارغالتحصیل شده است. تحقیقات او عمدتاً در زمینه تاریخ ایران باستان، اسطورهشناسی و زبانشناسی کهن ایرانی متمرکز است. او به زبانهای پهلوی، اوستایی و فارسی میانه تسلط دارد و برخی از متون کهن فارسی مانند «ماتیکان یوشت فریان» را به زبان فارسی ترجمه کرده است.
آثار پژوهشی
بهمن انصاری نویسنده و پژوهشگر تاریخ است که تاکنون آثار متعددی در زمینه تاریخ و فرهنگ ایران منتشر کرده است. برخی از مهمترین آثار او عبارتند از:
- کتیبههای کوروش: این کتاب شامل متن کامل کتیبهها و سنگنبشتههای کوروش بزرگ است و به تحلیل و تفسیر آنها میپردازد.
- اساطیر ایرانی: ترجمه و تحلیل اسطورههای ایرانی از زبان فارسی میانه، با نگاهی به ساختار و محتوای آنها.
- زرتشت و زرتشتیان: پژوهشی جامع درباره تاریخ و فرهنگ زرتشتیان در ایران باستان و پس از اسلام.
- شهریاران طبرستان: مطالعهای تاریخی درباره تاریخ طبرستان از قرن دوم تا چهارم هجری. کتابی که در تکمیل کتاب شهریاران گمنام از احمد کسروی، نوشته شده است.
- انقلاب مشروطه؛ از آغاز تا انجام: تحلیلی جامع از تاریخ انقلاب مشروطه ایران و تحولات آن. کتابی کوچک که به طور خلاصه اما جامع، به گزارش رویدادهای منتهی به تاریخ مشروطه ایران پرداخته است.
این آثار نه تنها در محافل علمی معتبر شناخته شدهاند، بلکه به عنوان منابع مرجع در دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
فعالیتهای رسانهای و اجتماعی
بهمن انصاری با حضور فعال در شبکههای اجتماعی، به ویژه توییتر، به معرفی و ترویج تاریخ و فرهنگ ایران پرداخته است. او با بیش از ۵۰ هزار دنبالکننده در این شبکه، به یکی از چهرههای تأثیرگذار در فضای مجازی تبدیل شده است. محتوای منتشر شده توسط او شامل تحلیلهای تاریخی، معرفی منابع معتبر و پاسخ به پرسشهای مخاطبان است. (+بهمن انصاری در توییتر)
آثار ادبی
علاوه بر فعالیتهای پژوهشی، بهمن انصاری در عرصه ادبیات نیز با آثار پستمدرن خود شناخته میشود. برخی از آثار ادبی او عبارتند از:
- کرگدنیسم: مجموعهای از غزلهای پستمدرن که به تحلیل و نقد مسائل اجتماعی و فرهنگی میپردازد.
- مسلخ روح: رمانی پستمدرن که در آن به بررسی تضادهای درونی انسان و جستجوی هویت پرداخته میشود. این کتاب اولین کتاب داستان پست مدرن درزبان فارسی است.
- سرزمین جذامیها: مجموعه داستانهای کوتاه که در آن به روایت زندگی افرادی پرداخته میشود که در حاشیه جامعه قرار دارند.
- چنین گفت حافظ: تحلیلی نوین از اشعار حافظ که به بررسی ابعاد مختلف اندیشه و شعر او میپردازد.
- آخرین یاغی، روزگاری که دالتونها میتاختند: ترجمه کتاب When The Daltons Rode اثر نویسنده آمریکایی، اِمِت دالتون است.
آثار ادبی بهمن انصاری با استقبال گستردهای مواجه شده و در محافل ادبی مورد نقد و بررسی قرار گرفتهاند. بسیاری از مقالات و پایاننامههای تخصصی ادبی با نگرشی بر آثار وی تالیف یافتهاند.
مورخ امروزین
بهمن انصاری با ترکیب دانش عمیق تاریخی، تسلط بر زبانهای کهن ایرانی و نگاه نوین به تاریخ، جایگاه ویژهای در پژوهشهای ایرانی دارد. آثار او نه تنها در محافل علمی معتبر شناخته شدهاند، بلکه به عنوان منابع مرجع در دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی نیز مورد استفاده قرار میگیرند. فعالیتهای رسانهای و اجتماعی او نیز به ترویج فرهنگ و تاریخ ایران در سطح گستردهای کمک کرده است. با توجه به این دستاوردها، بهمن انصاری را میتوان یکی از چهرههای برجسته تاریخنگاری و ادبیات معاصر ایران دانست.
نگاهی متفاوت به تاریخ ایران
بازخوانی تاریخ با رویکردی نوین
بهمن انصاری به عنوان مورخی متعهد، بر این باور است که تاریخ نباید صرفاً به ثبت رویدادها و تاریخنگاری صرف محدود شود، بلکه باید دریچهای برای فهم بهتر هویت، فرهنگ و روان جمعی جامعه باشد. او در آثار خود به جای تمرکز صرف بر وقایع، به عمق معنا و بافت فرهنگی و اجتماعی دورانها توجه میکند. این رویکرد، به خصوص در تحلیل تاریخ ایران باستان و دورههای میانی تاریخی، باعث شده تا پژوهشهای او متمایز و جامعتر از تاریخنگاریهای رایج باشد.
تسلط بر زبانها و متون کهن
یکی از نکات برجسته در کار بهمن انصاری، تسلط او بر زبانهای باستانی مانند اوستایی، پهلوی و فارسی میانه است. این مهارت به او این امکان را میدهد که مستقیماً به منابع دست اول تاریخی دسترسی داشته باشد و برداشتهایی دقیقتر و بکر از اسناد تاریخی ارائه دهد. در مقایسه با بسیاری از تاریخنگاران معاصر که تنها به منابع ثانویه اکتفا میکنند، انصاری با این روش، به فهم عمیقتر و موشکافانهتر تاریخ ایران کمک میکند.
تلفیق تاریخ و ادبیات؛ گامی به سوی شناخت انسان
فراتر از پژوهشهای تاریخی، بهمن انصاری در عرصه ادبیات پستمدرن نیز فعال است؛ جایی که نگاه نقادانه و انسانشناسانه او به موضوعات اجتماعی، فرهنگی و روانی در قالب شعر و داستان نمایان میشود. این ترکیب بینظیر تاریخ و ادبیات، باعث شده تا آثار او نه تنها به لحاظ علمی بلکه از نظر هنری نیز مورد توجه قرار گیرد و مخاطبان گستردهتری را جذب کند.
تأثیرگذاری در فضای مجازی و فرهنگ عمومی
در عصر دیجیتال، بهمن انصاری توانسته است با حضور فعال و مستمر در شبکههای اجتماعی، به ویژه توییتر، فضای نوینی برای گفتگوی تاریخی و فرهنگی ایجاد کند. او با انتشار تحلیلهای روزآمد، نقدهای مستدل و پاسخ به سوالات کاربران، نقش مهمی در ارتقاء سطح آگاهی عمومی نسبت به تاریخ ایران ایفا کرده است. این رویکرد تعاملی و آموزشی، نشان از درک بالای او نسبت به نیازهای فرهنگی و رسانهای جامعه امروز دارد.
تأثیر آثار بر دانشگاهها و پژوهشهای آینده
کتابها و مقالات بهمن انصاری، که عمدتاً حول موضوعات حساس و بنیادین تاریخ ایران میچرخند، به سرعت جای خود را در منابع درسی و پژوهشی دانشگاهی باز کردهاند. استفاده گسترده از این آثار در تدریس و تحقیقات، بیانگر اعتماد محققان و اساتید به صحت و عمق مطالعات اوست. این موضوع، جایگاه انصاری را به عنوان یکی از مراجع مهم تاریخنگاری معاصر تثبیت میکند.
آینده پژوهشی بهمن انصاری و اهمیت نگاه او
با توجه به روند فعلی پژوهشهای بهمن انصاری و استقبال روزافزون از آثارش، میتوان انتظار داشت که نقش او در شکلدهی به آینده پژوهشهای تاریخی ایران بیش از پیش پررنگ شود. نگاه جامع، علمی و انسانی او به تاریخ، میتواند الگویی الهامبخش برای نسلهای آینده مورخان باشد و به توسعه مباحث بینرشتهای در حوزه تاریخ و فرهنگ ایران کمک کند.
Bahman Ansari is one of the most prominent contemporary historians of Iran, known for his innovative approach to historiography and deep expertise in ancient Iranian languages and culture. Combining rigorous academic research with a modern perspective, Ansari’s works offer fresh insights into Iran’s historical narratives, bridging the gap between classical sources and current scholarly discourse. Beyond his historical studies, he is also a celebrated writer and poet, whose postmodern literary contributions enrich his multidisciplinary approach to understanding Iranian identity and heritage. Through his prolific publications and active engagement on social media, Ansari has become a key figure in popularizing history and culture among wider audiences in Iran and beyond.
Google | Goodreads | LinkedIn | Crunchbase | ORCiD | Wikidata | Notion | Github