دانلود مقاله “ریاضیات محض در تمدن اسلامی”

مقاله “ریاضیات محض در تمدن اسلامی” عنوان پژوهشی از یان پ. هوخندایک می‌باشد. مترجم این مقاله به فارسی، سرکار خانم راضیه سادات موسوی است.

دانش ریاضی در تمدن اسلامی

ریاضیات در تمدن اسلامی از قرن دو تا یازده هجری را گروهی «ریاضیات اسلامی» و برخی دیگر «ریاضیات عربی» نام نهاده‌اند. با این حال عنوان ریاضیات اسلامی مناسب‌تر است چرا که بیشتر افراد وپیا در این علم، ایرانیان مسلمان بودند. هرچند که در میان آن‌ها نیز ایرانیانی باورمند به ادیان اقلیت نیز باشنده‌ند.

اما به دلیل غالب بودن زبان عربی در سده‌های نخستین هجری و نگارش کتاب‌های ریاضی به زبان رایج عربی در آن عصر، نام ریاضیات عربی نیز در عرف متداول گشته است که البته غلط است.

مقاله فوق دربردارنده معرفی آثار ریاضی از ریاضیدانا مشهور ایرانی و مسلمان است که در سده‌های اولیه هجری نگارش یافته بودند. این آثار اغلب به زبان عربی بوده و توسط ایرانیان (هرچند گهگاه غیرایرانیان نیز در میان آن‌ها دیده می‌شوند) تحقیق و مکتوب گشته‌اند.

مطالعه ریاضی در تمدن اسلامی دلایل گوناگونی داشته است، آشنایی با ریاضیات پایه اغلب بخشی از نظام آموزش علوم عقلی محسوب می‌شد. کاربردهای اولیه حساب و هندسه در تجارت، امور دیوانی و مساحی بود.

البته در کاشی‌کاری و معماری نیز از ریاضیات استفاده می‌گردید که به علت کمبود منابع، آگاهی ما از آن‌ها اندک است. در نقطه مقابل، کاربرد ریاضیات پیشرفته در نجوم و ستاره‌شناسی به وفور دیده می‌شود و منابع خوبی نیز باقی مانده است.

مقاله فوق به بررسی یک به یک این موارد مهم و کاربردی پرداخته است.