کتاب نایاب “روش تحقیق در تاریخنگاری” پژوهشی از “دکتر جهانگیر قائم‌مقامی” می‌باشد.
کتاب روش تحقیق در تاریخنگاری به معرفی روش‌های علمی در تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی می‌پردازد. این کتاب کوشیده است تا شیوه صحیح تاریخنگاری در هنگام مقاله‌نویسی را به دانشجویان آموزش دهد.
دانلود کتاب روش تحقیق در تاریخنگاری را به دانشجویان رشته تاریخ پیشنهاد می‌کنیم. این کتاب نسخه‌ای نایاب چاپ سال 1358 خورشیدی است.
درباره روش تحقیق در تاریخ
روش تحقیق در تاریخنگاری به روش‌ها و اصولی گفته می‌شود که مورخان و پژوهشگران به کار می‌برند تا گذشته را بررسی، تحلیل و تفسیر کنند. این روش‌ها شامل مراحل و تکنیک‌های مختلفی است که به منظور جمع‌آوری، ارزیابی و تفسیر داده‌ها و منابع تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین روش‌های تحقیق در تاریخنگاری پرداخته می‌شود:
۱. جمع‌آوری منابع
تحقیق در تاریخنگاری با جمع‌آوری منابع مختلف آغاز می‌شود. منابع به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
– منابع اولیه: شامل اسناد و مدارک اصلی است که مستقیماً از دوره مورد مطالعه به جا مانده‌اند، مانند نامه‌ها، روزنامه‌ها، کتیبه‌ها، عکس‌ها، مصاحبه‌ها و گزارش‌های رسمی.
– منابع ثانویه: شامل نوشته‌ها و تحلیل‌هایی است که توسط دیگر مورخان و پژوهشگران بر اساس منابع اولیه نوشته شده‌اند، مانند کتاب‌ها، مقالات علمی و بررسی‌های تاریخی.
۲. ارزیابی انتقادی منابع
بعد از جمع‌آوری منابع، مورخ باید به ارزیابی انتقادی آنها بپردازد. این مرحله شامل بررسی اعتبار، صحت و بی‌طرفی منابع است. پرسش‌هایی که در این مرحله مطرح می‌شوند عبارتند از:
– نویسنده یا تهیه‌کننده منبع کیست؟
– منبع در چه شرایطی تهیه شده است؟
– منبع تا چه حد قابل اعتماد است؟
– آیا منبع دارای تعصب یا پیش‌داوری خاصی است؟
۳. تحلیل و تفسیر داده‌ها
در این مرحله، مورخ داده‌های جمع‌آوری شده را تحلیل و تفسیر می‌کند. این کار شامل مقایسه داده‌ها، شناسایی الگوها، بررسی علل و نتایج رویدادها و تحلیل تغییرات و تداوم‌ها در طول زمان است. مهم‌ترین هدف این مرحله، ساختن روایتی منسجم و منطقی از گذشته است.
۴. استفاده از روش‌های بین‌رشته‌ای
تاریخنگاری مدرن به شدت به استفاده از روش‌های بین‌رشته‌ای متکی است. مورخان از علوم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی علوم طبیعی برای فهم بهتر گذشته استفاده می‌کنند. به عنوان مثال:
– باستان‌شناسی: کمک می‌کند تا از طریق کشف و تحلیل اشیاء باستانی و سازه‌ها، اطلاعات بیشتری درباره جوامع گذشته به دست آید.
– مردم‌شناسی: با بررسی فرهنگ‌ها و جوامع مختلف می‌تواند بینشی در مورد شیوه زندگی و ساختارهای اجتماعی ارائه دهد.
– اقتصاد: تحلیل ساختارهای اقتصادی و روندهای اقتصادی می‌تواند درک بهتری از تحولات تاریخی و اجتماعی فراهم کند.
– جغرافیا: بررسی محیط‌های جغرافیایی و تأثیر آنها بر رویدادهای تاریخی نیز بسیار مهم است.
۵. تدوین و نگارش
در نهایت، یافته‌ها و تحلیل‌ها باید به صورت منسجم و علمی تدوین و نگارش شوند. این مرحله شامل نوشتن مقالات، کتاب‌ها، گزارش‌ها و پایان‌نامه‌ها است که باید بر اساس استانداردهای علمی و روش‌های تاریخنگاری تنظیم شوند. نکاتی که در این مرحله اهمیت دارند عبارتند از:
– ساختار منطقی و منسجم: روایتی که ارائه می‌شود باید دارای یک ساختار منطقی و منسجم باشد که خواننده بتواند به راحتی آن را دنبال کند.
– ارجاع به منابع: تمامی ادعاها و یافته‌ها باید مستند به منابع معتبر باشند و ارجاعات دقیقی به این منابع داده شود.
– نقد و تحلیل: مورخ باید به نقد و تحلیل یافته‌های خود و دیگران بپردازد و نشان دهد که چگونه به نتیجه‌گیری‌های خود رسیده است.
بنگرید به
دین بهی
دستور زبان فارسی
ادبیات کهن
۶. انتشار و بازبینی
پس از نگارش، پژوهش تاریخی باید منتشر شود تا دیگران بتوانند آن را بررسی و نقد کنند. انتشار نتایج تحقیق در مجلات علمی، کنفرانس‌ها و کتاب‌ها به پیشبرد دانش تاریخی کمک می‌کند و امکان تبادل نظر و بازبینی کار توسط دیگر پژوهشگران را فراهم می‌آورد.
۷. رعایت اصول اخلاقی
تحقیق در تاریخنگاری باید مطابق با اصول اخلاقی باشد. این شامل رعایت حقوق نویسندگان منابع، حفظ بی‌طرفی و اجتناب از تعصب، احترام به افراد و جوامع مورد مطالعه و تلاش برای ارائه تصویری دقیق و واقعی از گذشته است.
روش تحقیق در تاریخنگاری یک فرایند پیچیده و چندمرحله‌ای است که نیازمند دقت، تحلیل و ارزیابی انتقادی منابع است. استفاده از روش‌های بین‌رشته‌ای و رعایت اصول اخلاقی از الزامات این فرایند است. هدف نهایی تاریخنگاری، درک عمیق‌تر و جامع‌تر از گذشته است که به ما کمک می‌کند تا ریشه‌ها و پیشینه‌های خود را بهتر بشناسیم و از تجربیات گذشته برای ساختن آینده‌ای بهتر بهره‌برداری کنیم.
برای دانلود این کتاب، ابتدا باید عضو سایت بشوید.
پس از عضویت، لینک دانلود این کتاب و همه‌ی کتاب‌های سایت برای شما فعال می‌شوند.
