سنگ نگاره ای در ترکیه امروزی که مهرداد اول پادشاه بزرگ اشکانی و هرکول اسطوره یونانی را در حال دست دادن به هم نشان می دهد. اشکانیان متاثر از فرهنگ های ایران و یونان بودند. در زمان اشکانیان بود که بقایای بازماندگان یونانی که با حمله اسکندر وارد ایران شده بودند، تاثیری در فرهنگ ایرانی گذاشته و آن را پربارتر کردند.
مهرداد اول پادشاه بزرگ اشکانی و هرکول اسطوره یونانی
تأثیر فرهنگ یونانی در دوره اشکانی بر ایران
با تأسیس شاهنشاهی اشکانی در 247 پیش از میلاد و سقوط امپراتوری سلوکیان، ایران وارد دوره‌ای جدید شد که در آن فرهنگ یونانی تأثیر عمیقی بر فرهنگ، هنر، و سیاست کشور گذاشت. هرچند اشکانیان هویت ایرانی خود را حفظ کردند، اما به دلیل تماس با جهان هلنیستی، برخی از عناصر فرهنگ یونانی را پذیرفتند و با فرهنگ بومی ایران درآمیختند.
تعاملات فرهنگی و سیاسی با یونان
اشکانیان از طریق پیوندهای سیاسی و نظامی با سرزمین‌های غربی، به‌ویژه یونان، با عناصر هلنیستی آشنا شدند. برخی از شاهان اشکانی، به‌ویژه در اوایل دوران سلطنت، سکه‌هایی با تصاویر و نمادهای یونانی ضرب می‌کردند و حتی از القاب یونانی مانند “فیلهلین” (دوستدار یونانیان) استفاده می‌کردند.
در کافه کتاب بخوانید:
رساله فلسفی وینگشتاین
نسبی‌گرایی در فلسفه
شعبان جعفری
احیاءالملوک
مجاهدین ایرانی
بحرین و ایران
ترور خلیفه دوم
هوش هیجانی و عزت نفس
هنر و معماری تحت تأثیر فرهنگ یونانی
یکی از زمینه‌های برجسته تأثیر یونانیان در دوره اشکانی، هنر و معماری است. در این دوره، سبک‌های یونانی و ایرانی با هم ترکیب شدند و آثاری پدید آمد که دارای ویژگی‌های هر دو فرهنگ بود.
ویژگی‌های معماری
– معابد اشکانی به سبک یونانی-ایرانی ساخته می‌شدند و از ستون‌های دوریک و ایونیک در بناها استفاده می‌شد.
– مجسمه‌سازی نیز از هنر یونانی تأثیر پذیرفت و پیکره‌های سنگی و گلی با جزییات دقیق‌تری ساخته شدند.
ادبیات و فلسفه
در دوره اشکانی، گرچه زبان رسمی دربار و مکاتبات همچنان پهلوی و آرامی بود، اما تأثیر فلسفه یونانی در میان نخبگان و طبقات بالای جامعه نفوذ کرد. کتاب‌ها و متون علمی یونانی به زبان‌های محلی ترجمه شد و برخی از اشراف ایرانی با افکار فلسفی یونان آشنا شدند.
– مکتب‌های یونانی در مراکز شهری مانند تیسفون تأثیر زیادی بر آموزش و تربیت نخبگان گذاشت.
– آشنایی با علوم یونانی مانند پزشکی، نجوم، و ریاضیات در این دوره گسترش یافت.
تأثیر در سکه‌زنی و هنر تصویری
شاهان اشکانی در ضرب سکه‌های خود از روش‌های یونانی الهام می‌گرفتند. تصویر نیم‌رخ شاه بر روی سکه‌ها و کتیبه‌های یونانی روی آن‌ها نمونه‌ای از این تأثیر است. همچنین استفاده از تاج‌های هلنیستی و نشان‌های خاص یونانی، نفوذ فرهنگی غرب را نشان می‌دهد.
دوره اشکانی به دلیل هم‌جواری با جهان هلنیستی و میراث امپراتوری سلوکی، شاهد تعاملات فرهنگی عمیقی با یونان بود. این تأثیرات به‌ویژه در هنر، معماری، سکه‌زنی، و فلسفه دیده می‌شود. با این حال، اشکانیان توانستند هویت ایرانی خود را حفظ کنند و عناصر یونانی را به شیوه‌ای منحصربه‌فرد با فرهنگ بومی درآمیزند. این دوره به‌عنوان نمونه‌ای از تعامل فرهنگی میان شرق و غرب شناخته می‌شود.
