بودا یکی از شخصیت‌های برجسته و تاثیرگذار در تاریخ جهان است. او پایه‌گذار آیین بودیسم بوده و آموزه‌های او هنوز هم بر زندگی میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد.
بودا که بود؟
بودا، با نام اصلی سیدارتا گوتاما، در حدود ۵۶۳ پیش از میلاد در لمبینی، در منطقه‌ای که امروزه نپال نامیده می‌شود، به دنیا آمد. او در خانواده‌ای اشرافی به دنیا آمد و دوران کودکی و جوانی خود را در رفاه گذراند. سیدارتا در سنین جوانی با واقعیت‌های زندگی از جمله بیماری، پیری و مرگ مواجه شد که او را به فکر فرو برد. این تجربه‌ها باعث شد تا او به دنبال راهی برای پایان دادن به رنج و یافتن حقیقت برود.
در سن ۲۹ سالگی، سیدارتا خانواده‌اش را ترک کرد و به دنبال راهی برای رسیدن به روشنایی معنوی رفت. او به مطالعه آموزه‌های مختلف و ریاضت‌های شدید پرداخت اما سرانجام به این نتیجه رسید که این روش‌ها او را به حقیقت نمی‌رسانند.
در سن ۳۵ سالگی، پس از شش سال جستجو و مدیتیشن، سیدارتا زیر درخت بودی در بودگایا به روشنایی رسید و از آن پس به عنوان بودا، به معنی “بیدار شده”، شناخته شد.
آموزه‌های بودا: چهار حقیقت شریف
بودا پس از دستیابی به روشنایی، آموزه‌های خود را در قالب چهار حقیقت شریف بیان کرد:
1. حقیقت اول: وجود رنج
2. حقیقت دوم: علت رنج
3. حقیقت سوم: پایان رنج
4. حقیقت چهارم: راهی به سوی پایان رنج
راه هشتگانه
بودا برای رسیدن به پایان رنج و دستیابی به روشنایی، راه هشتگانه را پیشنهاد داد که شامل اصول اخلاقی، ذهنی و عملی است:
1. دیدگاه درست
2. نیت درست
3. گفتار درست
4. عمل درست
5. معیشت درست
6. کوشش درست
7. توجه درست
8. تمرکز درست*
تأثیر بودا بر جهان
آموزه‌های بودا توسط پیروانش به سرعت در سراسر هند و سپس به سایر مناطق آسیا گسترش یافت. بودیسم اکنون یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین ادیان جهان است. بودا نه تنها تأثیر زیادی بر دین و معنویت داشته، بلکه آموزه‌های او تأثیرات عمیقی بر فلسفه، هنر، ادبیات و فرهنگ جوامع مختلف گذاشته است.
بودا با آموزه‌های خود مسیر جدیدی برای درک و پایان دادن به رنج انسان‌ها ارائه داد. آموزه‌های او همچنان برای میلیون‌ها نفر الهام‌بخش بوده و به عنوان راهنمایی برای رسیدن به آرامش و روشنایی معنوی استفاده می‌شوند.
آموزه‌های بودا در جهان مدرن
در جهان مدرن، بسیاری از اصول بودیسم در روانشناسی و درمان‌های سلامت ذهنی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مفاهیمی مانند تمرکز ذهن (مدیتیشن) و زندگی در لحظه حال، در درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی (Mindfulness) به کار می‌روند و به بهبود سلامت روانی افراد کمک می‌کنند.
بودیسم با تأکید بر همزیستی با طبیعت و احترام به همه موجودات زنده، نقش مهمی در ترویج حفاظت از محیط زیست ایفا کرده است. بسیاری از پیروان بودا به اصول پایداری و حفظ طبیعت پایبند هستند.
آموزه‌های بودا همچنان راهنمایی برای زندگی اخلاقی و آرامش‌بخش در جهان مدرن هستند. اصولی مانند نیکوکاری، صداقت، همدردی و عدم خشونت به عنوان ارزش‌های جهانی پذیرفته شده‌اند و در زندگی روزمره افراد تأثیرگذارند.
هنر بودایی
آثار هنری بودایی، از جمله مجسمه‌ها و نقاشی‌ها، نقش مهمی در انتقال آموزه‌های بودا داشته‌اند. این آثار نه تنها زیبایی‌شناسی بالایی دارند، بلکه به عنوان ابزارهایی برای تمرکز و مدیتیشن استفاده می‌شوند.
معابد و استوپاهای بودایی، با طراحی‌های منحصر به فرد خود، مکان‌هایی مقدس برای عبادت و مدیتیشن هستند. این بناها بازتابی از فلسفه و آموزه‌های بودا هستند و به عنوان مکان‌های آرامش و تأمل شناخته می‌شوند.
بودیسم در سال‌های اخیر در دنیای غرب به طور چشمگیری گسترش یافته است. بسیاری از مردم در کشورهای غربی به دنبال آرامش و معنویت در آموزه‌های بودا هستند و تعداد زیادی از مراکز و معابد بودایی در این کشورها تأسیس شده‌اند.
با وجود گسترش بودیسم، این آیین با چالش‌هایی نیز مواجه است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به حفظ اصالت آموزه‌ها در مواجهه با تجاری‌سازی و تطابق با فرهنگ‌ها و جوامع مختلف اشاره کرد.
بودا با آموزه‌های خود نه تنها در زمان خود تحولی عظیم ایجاد کرد، بلکه تأثیرات عمیقی بر جهان مدرن نیز داشته است. آموزه‌های او همچنان به عنوان راهنمایی برای دستیابی به آرامش ذهنی و زندگی اخلاقی در جهان پرشتاب امروز ارزشمند هستند. آینده بودیسم به تعامل میان حفظ اصالت آموزه‌ها و تطابق با نیازهای جوامع مختلف بستگی دارد، اما بدون شک آموزه‌های بودا همچنان الهام‌بخش میلیون‌ها نفر خواهند بود.
آیا بودا شاهزاده هخامنشی است؟
وب سایت اینترنتی «خاستگاه های کهن» (ancient origins) چکیده ای از کتاب «بودای بابلی: تاریخ گم شده و بصیرت کیهانی سیذارتا گوتاما» به قلم «هاروی کرفت» را منتشر کرده که در آن رد پای سیذارتا – بودای بزرگ – را در ایران باستان می یابد.
به گزارش ایرنا و براساس گزارش این پایگاه که صدای آمریکا آن را منتشر کرده، نوشته های روی مهرهای پادشاهان هخامنشی سرنخ هایی به دست باستان شناسان داده که بر اساس آن ادعا می کنند «سیذارتا گوتاما» – بنیانگذار آیین بودا – در پارس باستان (غرب ایران کنونی) به دنیا آمده و عضو خاندان سلطنتی هخامنشی بوده است.
در ادامه گزارش آمده است: این کشف هیجان انگیز در پی تجزیه و تحلیل نوشته های روی مهرهای خانوادگی و لوحه ها و کتیبه های یافته شده در پرسپولیس، کاخ سلطنتی داریوش بزرگ هخامنشی و یافتن ارتباط میان مهرها با نام سیذارتا گوتاما و پدرش «سودودانا گوتاما» به دست آمده؛ کشفی که دکتر «راناجیت پال» در مقاله ای در ارتباط با ظهور ادیان بودایی و زرتشتی در ایران باستان با شرح و تفصیل و با ذکر جزئیات به آن پرداخته است.
روی تاج خاندان سلطنتی تصویری از پادشاه تاج بر سر در میان دو فرشته نگهبان قلم زنی شده و مهرهای کاخ تخت جمشید هم حاوی اسامی اعضای خاندان سلطنتی و دیگر شخصیت های مهم در قلمرو ایران باستان است.
گوتاما نام یکی از اعضای خاندان سلطنتی سکا (در شمال منطقه ای که پادشاهان پارس بر آن فرمان می راندند) بود.
باستان شناسان در بررسی شماری از مهر های به دست آمده از تخت جمشید، دریافتند که سرامانا (شامان مرکب از شیر و خورشید) اشاره به سدا آرتا (سیذارتا) دارد – سیذا به معنی (رهایی بخش) و ارتا به معنی حقیقت کیهانی.
دو فرشته نگهبان با سر و بال مرغی افسانه ای و بدن شیر، نمایشگر سرامانا شامان ها بود، بنابراین به باور باستان شناسان مهر خاندان سلطنتی مربوط به گوتاما، او را از اعضای خاندان سلطنتی ایران معرفی می کند.
در یک شمایل بودایی، بودا بر تخت شیرنشان تصویر شده است، در این شمایل بودا زیر درخت مقدس روشنگری کیهانی، معرفت خود را در اختیار شاگردان قرار می دهد.
باستان شناسان با مقایسه این شمای با تصاویر روی مهرها و کتیبه های تخت جمشید و بررسی مهرهایی که در کاوش های باستان شناسی تخت جمشید به دست آمده، این پرسش را مطرح کردند که تاج خاندان گوتاما در پارسه (سرزمین پارس) چه می کرده؟ و آیا پیوند و رابطه ای میان سیذارتا گوتاما با امپراتوری ایران وجود داشته است؟
کتیبه‌های داریوش بزرگ حاکی است که «اهورامزدا» خدای زرتشتیان، داریوش را فراخوانده تا (در سال 522 پیش از میلاد) تخت سلطنت را از گوماتا، مغ بزرگی که پس از مرگ کمبوجیه تاج و تخت را غصب کرده بود، بازپس بگیرد.
کندوکاو در کتیبه‌ها، پژوهشگران را به این باور رساند که سیذارتا گوتاما معروف به بودا همان گئومات یا «بردیا» بود که قدرت را در ایران به دست گرفت اما اندکی بعد به دست داریوش، شاهزاده هخامنشی سرنگون شد.
پایگاه خاستگاه های کهن افزوده است: پیروان بودا به هند رفته و در آنجا آموزه های گئومات را رواج دادند. بنا به این پژوهش، در تمامی متون بابلی نام اصلی بودا «گئومات» ثبت شده است.
مقایسه تصاویر نشسته بودا بر اریکه معنوی و تصاویر شاهان هخامنشی نشسته بر تخت پادشاهی نیز دلایل دیگر این همگونی و ایرانی بودن بنیانگذار آیین بودا ذکر شده است.
بر اساس این پژوهش ها، متون سانسکریتی که زادگاه بودا را هند ذکر کرده ، صدها سال بعد از سرنگونی گئومات یا بردیا در هند بازنویسی شده است.
اما یک واقعیت مسلم دیگر وجود دارد و آن این که تاریخ نگاران از گئومات بسیار اندک می دانند، اینکه آیا بودا همان گئومات – مغ بزرگ زرتشتیان – است یا نه، پرسشی است که هنوز در برابر باستان‌شناسان و مورخان قرار دارد.
در کافه کتاب بخوانید:
سامری‌ها
مزدک و مزدکیان
زرتشت پیامبر ایران
کتاب YOU
داستان‌های بزرگ جاسوسی
پسرکی خیالباف
زنده بیدار
