طرح کودتای نظامی بیستوهشت مرداد را نه تنها یک کودتای آمریکایی، که شاید در اصل، باید یک طرح انگلیسی دانست. انگلیس که پس از کوتاه شدن دست خود از صنعت‌نفت ایران، منافع بسیاری را در منطقه و خصوصا ایران از دست داده بود، با قطع امید از رسیدن به توافق، وارد مطالعه طرح یک کودتای نظامی شد. در ابتدا آمریکا مخالف بود اما پیروزی آیزنهاور در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا باعث تغییرات عمده‌ای در سیاست خارجی آمریکا شد.
کرمیت روزولت رییس اداره خاور نزدیک سازمان سیا به فرماندهی عملیات انتخاب شد و آمریکا و انگلیس، ستاد مشترکی را در ایستگاه اطلاعاتی انگلیس در قبرس تشکیل دادند و عملیات کودتا را طرح‌ریزی کردند. کودتا چکمه نام داشت. با این‌که پس از جنگ‌دوم‌جهانی انگلیس دیگر آقای دنیا نبود، اما هژمونی و جهانخواری‌شان همچنان بر سر جا بود. آن‌ةا که نتوانسته بودند موافقت رییس‌جمهور قبلی آمریکا، هری ترومن را جلب کنند، با روی کار آمدن دولت آیزنهاور توانستند این طرح را اجرایی کنند.
اگرچه اجرای نقشه کودتا در 25 مرداد شکست خورد و شاه از ایران فرار کرد، اما دکتر مصدق حرکتی جدی برای شناسایی کودتا گران نکرد. و همین سستی باعث شد تا سه روز بعد در 28 مرداد 1332 کودتا عملی شده و مصدق برکنار و تبعید شود و سرلشکر فضل‌الله زاهدی بر مسند نخست‌وزیری جلوس و شاه بازگردد.
