تمدن بابل یکی از برجسته‌ترین و قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان باستان است که در منطقه میان‌رودان (بین‌النهرین)، در حوضه رودهای دجله و فرات واقع شده بود. بابل به عنوان یکی از مراکز مهم فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در تاریخ باستان شناخته می‌شود. این تمدن در دوره‌های مختلف تاریخی، به ویژه در دوره حمورابی و نبوکدنصر دوم، به اوج شکوه خود رسید.
تاریخچه و دوره‌های تمدن بابل
دوره قدیمی (حدود ۱۸۹۴ تا ۱۵۹۵ قبل از میلاد)
این دوره با پادشاهی حمورابی، ششمین پادشاه بابل، شناخته می‌شود. حمورابی با تدوین یکی از قدیمی‌ترین مجموعه قوانین مدون جهان به نام “قوانین حمورابی” شهرت یافت. این مجموعه قوانین، نه تنها به مسائل حقوقی و قضایی، بلکه به جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی نیز پرداخته است.
دوره کاسی‌ها (حدود ۱۵۹۵ تا ۱۱۵۵ قبل از میلاد)
پس از سقوط بابل توسط هیتی‌ها، کاسی‌ها (قومی از کوهستان‌های زاگرس) قدرت را در بابل به دست گرفتند. این دوره نیز با تحولات فرهنگی و اقتصادی مهمی همراه بود.
دوره نئو-بابلی (حدود ۶۲۶ تا ۵۳۹ قبل از میلاد)
این دوره با پادشاهی نبوکدنصر دوم به اوج خود رسید. نبوکدنصر دوم شهر بابل را بازسازی کرد و آن را به یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین شهرهای جهان باستان تبدیل کرد. باغ‌های معلق بابل، یکی از عجایب هفت‌گانه جهان باستان، در این دوره ساخته شد.
در کافه کتاب بخوانید:
تخیل چیست؟
نقاشی‌های سه‌بعدی
باده عشق
زندانی
آخرین برگ
افسانه و افسون
نجاری
تاریخ در ایران
قدیمی‌ترین اشعار ایرانی
دستاوردها و فرهنگ
تمدن بابل دستاوردهای بسیاری در زمینه‌های علمی، ادبی و معماری داشته است:
1. علم و نجوم: بابلی‌ها در زمینه نجوم و ریاضیات پیشرفت‌های قابل توجهی داشتند. آنها تقویم‌های دقیق و جداول نجومی تهیه کردند که بعدها تأثیر زیادی بر تمدن‌های یونانی و اسلامی داشت.
2. ادبیات و نوشتار: ادبیات بابل شامل حماسه‌ها، اسطوره‌ها و نوشته‌های دینی است. “حماسه گیلگمش” یکی از معروف‌ترین آثار ادبی این دوره است.
3. معماری و هنر: بابلی‌ها در معماری و هنر نیز تبحر داشتند. ساخت زیگورات‌ها (معابد چند طبقه)، باغ‌های معلق بابل و دیوارهای عظیم شهر بابل از جمله دستاوردهای معماری این تمدن هستند.
سقوط و میراث
بابل در سال ۵۳۹ قبل از میلاد توسط کوروش بزرگ، پادشاه هخامنشی، تسخیر شد. با این حال، فرهنگ و دستاوردهای بابلی همچنان تأثیر خود را بر تمدن‌های بعدی، از جمله ایرانیان، یونانیان و رومیان، حفظ کرد. میراث علمی و فرهنگی بابل، به ویژه در زمینه‌های حقوق، نجوم و ادبیات، همچنان به عنوان بخشی از تاریخ تمدن بشری مورد توجه قرار می‌گیرد.
کهن‌ترین و قدیمی‌ترین نقشه از تمدن بابل
این نقشه ارزشمند باستانی در اواخر قرن 18 در عراق یافت شد اما تا سال 1899 میلادی مخفی شده و به نمایش عمومی در نیامد. نقشه بر روی یک سنگ از رس نقش بسته و جهان بابل را به نمایش می گذارد. این شی گرانبها در جنوب عراق و در در شمال بابل در ساحل شرق رود فرات کشف شد.
بابل در مرکز نقشه است و دور آن را آب احاطه کرده (دو دایره بزرگ). خطوط موازی در پایین به نظر می‌رسد برای نشان دادن باتلاق جنوب، و یک خط منحنی که از شمال و شمال شرق کشیده شده است به نظر می رسد برای نشان دادن کوه های زاگرس است. هفت دایره کوچک در این نقشه ترسیم شده است که احتمالا نشان دهنده هفت ایالت (شهرستان) در آن روزگار است.
در این نقشه رودخانه ها نیز ترسیم شده اند و با خط میخی بر روی آن “آب تلخ” (رودخانه) نقش بسته. در مثلث های بیرون از دایره (خارج از محدوده دایره‌ای رودها) سه تمدن دیگر نیز نمایش داده شده اند. متاسفانه بقیه نقشه از بین رفته. این اثر بی نظیر در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.
نقشه ی “بابل” یکی از قدیمی ترین نقشه های بازمانده از دوران باستان
میان رودان، 600 پیش از میلاد
دانلود کتابهای مرتبط
