دانلود کتاب نواندیشی و روشنفکری در ایران

کتاب نایاب “نواندیشی و روشنفکری در ایران” اثری از باقر مومنی می‌باشد. این کتاب به بررسی وضعیت روشنفکران در دوره معاصر از جمله: بررسی آثار میرزا آقاخان کرمانی، زن در آثار آخوندزاده، گذری بر دیدگاه‌های ایرج‌میرزا، تجددطلبی صادق هدایت، دیدگاه‌های دینی شریعتی و… می‌پردازد.

معرفی کتاب «نواندیشی و روشنفکری در ایران»

کتاب «نواندیشی و روشنفکری در ایران» اثر باقر مؤمنی یکی از آثار مهم و اثرگذار در بررسی تاریخ اندیشه مدرن در ایران است؛ کتابی که تلاش می‌کند پدیده روشنفکری ایرانی را نه در قالب اسطوره‌سازی، بلکه به‌صورت تحلیلی، انتقادی و تاریخی واکاوی کند. این اثر، برخلاف بسیاری از نوشته‌های رایج در این حوزه، از ستایش یا تخطئه مطلق روشنفکران پرهیز می‌کند و می‌کوشد تصویری واقع‌بینانه از روند شکل‌گیری و تحول نواندیشی در ایران ارائه دهد.

نقطه عزیمت مؤمنی در این کتاب، این پرسش اساسی است که روشنفکری در ایران چگونه پدید آمد و چرا مسیر آن با نمونه‌های غربی تفاوت پیدا کرد؟ او روشنفکری را نه یک عنوان افتخارآمیز، بلکه یک «مسئله تاریخی» می‌داند؛ پدیده‌ای که در بستر بحران‌های سیاسی، عقب‌ماندگی اقتصادی و مواجهه ناگهانی با مدرنیته شکل گرفت.

از نگاه نویسنده، روشنفکری ایرانی از ابتدا با تناقض‌هایی همراه بوده است:

• تقلید از غرب بدون درونی‌سازی کامل مفاهیم
• فاصله با بدنه اجتماعی
• نوسان میان سنت و تجدد
• و گاه وابستگی به قدرت سیاسی

این کتاب تلاشی است برای فهم این تناقض‌ها، نه پنهان‌کردن آن‌ها.

تمایز نواندیشی و روشنفکری

یکی از نکات کلیدی کتاب، تفکیک میان نواندیشی و روشنفکری است. مؤمنی این دو را مترادف نمی‌داند و بر تفاوت‌های آن‌ها تأکید می‌کند. به‌زعم او:

• نواندیشی بیشتر ناظر به تحول فکری، دینی یا فرهنگی است
• روشنفکری بیش از آن‌که فردی باشد، یک نقش اجتماعی و تاریخی دارد

در این چارچوب، هر نواندیشی الزاماً روشنفکر نیست و هر روشنفکری نیز لزوماً نواندیش به‌معنای عمیق کلمه محسوب نمی‌شود. این تمایز به خواننده کمک می‌کند تا با دقت بیشتری جریان‌های فکری ایران را تحلیل کند.

بخش مهمی از کتاب به بررسی تاریخی روشنفکری از دوره قاجار تا پس از مشروطه اختصاص دارد. مؤمنی نشان می‌دهد که روشنفکری ایرانی در شرایطی متولد شد که:

• ساختارهای اجتماعی سنتی هنوز قدرتمند بودند
• نهادهای مدرن شکل نگرفته بودند
• دولت نقش پررنگ و گاه سرکوبگر داشت

در چنین فضایی، روشنفکران اغلب میان خواست تغییر و ناتوانی در ایجاد پیوند با جامعه سرگردان بودند. نویسنده با نگاهی دقیق، نقش شخصیت‌ها، نشریات، ترجمه‌ها و جنبش‌های فکری این دوران را بررسی می‌کند، بدون آن‌که به داوری‌های ساده‌انگارانه تن دهد.

نقد روشنفکری وارداتی

یکی از محورهای انتقادی کتاب، مفهوم روشنفکری وارداتی است. مؤمنی معتقد است بخش قابل توجهی از روشنفکری ایران، به‌جای زایش درونی، حاصل انتقال شتاب‌زده مفاهیم غربی بوده است. این انتقال، اغلب بدون توجه به زمینه‌های تاریخی، اجتماعی و فرهنگی ایران انجام شده و همین امر، به بحران هویت روشنفکری دامن زده است.

او تأکید می‌کند که مشکل اصلی، «غرب‌گرایی» نیست، بلکه فقدان نقد و بومی‌سازی اندیشه است. از این منظر، کتاب نه ضد تجدد است و نه مدافع سنت، بلکه خواهان فهم عمیق هر دو است.

مؤمنی در این اثر به‌طور جدی به نسبت روشنفکر با قدرت سیاسی می‌پردازد. او نشان می‌دهد که در مقاطع مختلف، بخشی از روشنفکران: به دولت نزدیک شده‌اند، به ابزار مشروعیت‌بخشی قدرت تبدیل شده‌اند، یا از جامعه فاصله گرفته‌اند.

این نقد، از درون سنت روشنفکری مطرح می‌شود و به‌همین دلیل، واجد اهمیت ویژه‌ای است. نویسنده روشنفکری را مسئول می‌داند، نه مقدس؛ و معتقد است روشنفکر باید همواره نسبت به موقعیت خود آگاه باشد.

یکی از نقاط قوت کتاب، لحن تحلیلی و غیرشعاری آن است. مؤمنی از زبان احساسی، ایدئولوژیک یا تبلیغی پرهیز می‌کند و بیشتر بر تحلیل تاریخی، ارجاع به منابع و استدلال تکیه دارد. همین ویژگی باعث می‌شود کتاب برای خواننده جدی، قابل اعتماد و تأمل‌برانگیز باشد.

در عین حال، متن خشک و آکادمیک محض نیست و برای مخاطب علاقه‌مند به تاریخ اندیشه نیز قابل پیگیری است.

جایگاه کتاب در مطالعات روشنفکری ایران

«نواندیشی و روشنفکری در ایران» را می‌توان در کنار آثار مهمی دانست که به نقد درونی سنت روشنفکری پرداخته‌اند. این کتاب نه قصد تخریب دارد و نه قصد قهرمان‌سازی؛ بلکه تلاش می‌کند با نگاهی بالغ، تجربه روشنفکری در ایران را بازخوانی کند.

برای پژوهشگران، دانشجویان علوم انسانی، و علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران، این اثر منبعی ارزشمند برای فهم ریشه‌های فکری بسیاری از مسائل امروز جامعه ایران است.

دانلود نسخه PDF کتاب نواندیشی و روشنفکری در ایران

کتاب «نواندیشی و روشنفکری در ایران» اثری است که خواننده را به اندیشیدن و بازاندیشی دعوت می‌کند. باقر مؤمنی در این کتاب نشان می‌دهد که روشنفکری، اگر قرار است نقشی مؤثر داشته باشد، باید از اسطوره‌سازی، تقلید و وابستگی فاصله بگیرد و به خودآگاهی تاریخی برسد.

این اثر نه فقط روایت گذشته، بلکه آینه‌ای برای حال و آینده روشنفکری در ایران است؛ آینه‌ای که نگاه‌کردن به آن شاید آسان نباشد، اما ضروری است. دانلود کتاب نواندیشی و روشنفکری در ایران را به دوست‌داران آثار تاریخ معاصر پیشنهاد می‌کنیم. این کتاب که توسط کاربران ارسال شده است، نسخه‌ای نایاب، چاپ کشور آلمان می‌باشد.