کتاب “طایفه انزانی” اثری از شهروز ملاح میباشد.
کتاب فوق مجموعه‌ای از داستان‌ها و تاریخ طایفه بزرگ انزان بوده که توسط بزرگان و بصورت نقل سینه‌به‌‌سینه در طی دویست سال، به ما رسیده است. این داستان‌ها دربردارنده‌ی شرح ماجراهای مهاجرت از منطقه‌ای به منطقه‌ی دیگر و شرح رشادت‌های این طایفه‌ی بزرگ در حفظ کیان و نوامیس این سرزمین که نشان از ایرانی بودن و اصیل بودن این طایفه دارد.
این کتاب با استمداد از منابع مستند در کُتب تاریخی و روایت‌های معتبر از بزرگان تدوین گردیده است. نویسنده کوشیده است تا در حد بضاعت به وقایع تاریخی منطقه بلوک‌دوم انزان پرداخته و نقش بزرگان این طایفه‌ی بزرگ را در تحولات تاریخی و سیاسی و نظامی منطقه و ایران نمایان سازد.
مجموعه داستان‌ها و حوادث این منطقه بسیار زیاد است. از همین‌روی، نویسنده کوشیده است تا از شرح وقایع و داستان‌های خانوادگی و خاندانی صرف‌‌نظر کرده و صرفاً به مواردی بپردازد که جنبه‌ی عمومی داشته و مربوط به کل طایفه میباشد.
انزانی‌ها مالک بلوک‌دوم انزان بودند (از کلباد تا کردکوی) و مجموعه فعالیت‌های مشروطه‌طالبان و رضاخان و اصلاحات ارضی محمدرضا پهلوی در خلع‌سلاح و خلع‌ید کردن خوانین انزانی نیز نتوانست چیزی از بزرگی و خانی این طایفه کم نماید.
نویسنده کتاب، خود درمورد این اثر می‌گوید:
امیدوارم نگارش کتاب طایفه انزان مورد توجه شما عزیزان واقع گردد و توانسته باشد تا دیوارهای بلند دوری بین این طایفه بزرگ که از یک قرن پیش کشیده است، برداشته شود و در حال حاضر هر یک از عزیزان این طایفه احساس می‌کنند که وارث پشتوانه بزرگی هستند که تا‌کنون اطلاع چندانی از آن نداشته یا اگر آگاه بودند در حد و حصر اجتماع و ارتباط فامیلی در چهار‌چوب خانواده خود بوده و مطلب اندک ما که ثمره حاصل زحمات بی‌وقفه‌ای بوده، بتواند راه‌گشائی برای تحصیل‌کردگان این طایفه باشد تا تاریخ درست و حقیقی را به مجموعه تاریخ محلی این منطقه و کشور بیفزایند و در این راه سعی و تلاش نمایند. و به قول پرفسور رواسانی (از اساتید برجسته تاریخ ایران) که تاریخ نقل‌و‌قول و سینه‌‌به‌‌سینه‌ی مناطق، بسیار ارجح‌تر است بر تاریخی که خارجیان برای‌مان نوشته‌اند.
این کتاب از دو جلد تشکیل شده است. جلد اول به وقایع پیش از مشروطیت و جلد دوم به رویدادهای پس از مشروطیت پرداخته است. نویسنده در مورد جلد دوم این کتاب چنین می‌گوید:
همچنین در جلد دوم این کتاب، با استعانت از خداوند متعال، با استمداد از منابع مستند برگرفته از کُتب تاریخی و روایت‌های معتبر از بزرگان؛ تلاش نموده‌ام تا در حد بضاعت به وقایع تاریخی منطقه بلوک‌دوم انزان در دوران مشروطه بپردازم و نقش بزرگان طایفه را در تحولات تاریخی، سیاسی و نظامی منطقه و ایران را گردآوری و به رشته‌تحریر در‌آورم.
در جلد دوم کتاب طایفه انزانی به شرایط اقلیمی و اقتصادی منطقه انزان و بررسی فروش اراضی دولتی و تیول در قبل و بعد از مشروطیت پرداخته‌ام. مشکلات خوانین و مردم انزان در برخورد با فروش اراضی و تیول منطقه به تاجران و رجال و درباریان باعث برخوردهای بزرگ سیاسی و نظامی در منطقه انزان و استرآباد گردید که شرح آن در تمام کتب و اسناد تاریخی ایران موجود است و در این میان نام قهارخان انزانی به عنوان یک چهره بزرگ در تغییر و تحولات دوران مشروطیت هویدا و نمایان است. وی در ابتدای کار، مجذوب ایده‌ها و اهداف بزرگ مشروطه‌خواهان گردید اما مجلس اول و دوم مشروطه همچنان در جهت امیال زمین‌داران متمول بود و این روند باعث تغییر جهت و خروج بسیاری همچون قهارخان انزانی از مشروطه گردید.
شرح ماجراهای این طایفه و قهارخان با توجه به اسناد تاریخی در این کتاب پیگیری شده است. امیدواریم جلد دوم این کتاب مورد توجه شما عزیزان واقع شده و کاستی‌های متنی را به حساب محدودیت منابع بگذارید. با کمال احترام و ادب از صبر و حوصله شما خوانندگان محترم بابت زمانی که برای این خواندن کتاب گذاشته اید، تشکر و قدردانی می کنیم.
مطالعه کتاب طایفه انزانی را به پژوهشگران و دوست‌داران کتاب‌های تاریخ محلی و تاریخ اقوام پیشنهاد می‌کنیم.
به‌دلیل داشتن حق‌نشر، این کتاب دارای نسخه‌الکترونیک نیست.
برای تهیه نسخه چاپی کتاب، به کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور مراجعه کنید.
