دانلود کتاب “شهرستان‌های ایران”

نسک ارزشمند “شهرستان‌های ایران” رساله‌ی کوچکی است به زبان فارسی میانه و تنها نسکی است یادگار از دوره ساسانیان و به زبان پهلوی که موضوع آن منحصراً جغرافیای شهرهاست. تدوین نهایی این رساله مانند اغلب آثار پهلوی که امروز در دست داریم. احتمالاً در قرن سوم هجری (نهم میلادی) صورت گرفته است. اما نسخه نخستین آن بایستی به اواخر دوره‌ی ساسانی باز گردد. گرچه هسته‌ی اساطیری بسیاری از مطالب آن به دوران‌های بسیار قدیمی‌تر تعلق دارد.

در شهرستان‌های ایران، ایرانشهر برحسب جهات اربعه به چهار ناحیهء شرق و غرب و جنوب و شمال تقسیم شده است , همانند اغلب آثار پهلوی، اسطوره‏‌ها و واقعیت‌های تاریخی درهم می‏‌آمیزند. بنیان‌گذاری و ساخت‌و‌ساز بعضی از شهرها به شاهان اساطیری مانند جمشید و ضحاک و فریدون و… منتسب می‌شود، اما از سوی دیگر انتساب بنیان بعضی از شهرهای دیگر مانند گور/اردشیرخُرّه و بیل‏‌آباد/جندی‌شاپور و غیره به پادشاهان ساسانی حاکی از حقایق تاریخی است و از منابع دیگر تأیید می‏شود. شهرستان‌های ایرانافزون بر کتیبه‏‌های ساسانی و منابع سریانی و عربی و فارسی منابع اصلی ما در شناخت شهرهای ایران دوران ساسانی است. متن فوق گزارشی است از بهمن انصاری برگرفته از ترجمه شادروان احمد تفضلی که می‌توانید آن را از کافه کتاب دریافت نمایید.