ابوبکر محمدبن زکریای رازی از بزرگ‌ترین پزشکان و فیلسوفان و اندیشمندان ایران و از مفاخر و نوابغ جهان است.
رازی را بسیاری از مورخان علم و اسلام‌شناسان، جوینده‌ترین، آزاداندیش‌ترین و بی‌باک‌ترین اندیشه‌گر تاریخ اسلام توصیف کرده‌اند. اهل علم، وسعت و ژرفای دانش او را در پزشکی و شیمی و علوم طبیعی از دیرباز ستوده‌اند.
میراث زکریای رازی
اندیشه‌های طبّی رازی را چندین قرن در مدارس غرب آموزش می‌دادند. مورخان علم رسالۀ کوچک او را دربارۀ آبله به نام «کتاب الجدری و الحصبه» شاهکاری در ادبیات پزشکی می‌شمارند و جایگاه آن را در تاریخ بیماری‌های واگیر با توجه به این که نخستین تک‌نگاری درباب این بیماری بوده، بسیار ارجمند و بلند می‌‌دانند.
یکی از کتاب‌های شیمی او را نیز به نام «سرّ الاسرار» در قرن دوازدهم میلادی زیر عنوان «Secretum secretorum» به لاتین ترجمه کردند که گزارش سرراست و روشنی است از ابزارها و فن ذوب فلزات، روش تقطیر و کارهایی از این دست.
دیدگاه‌های فلسفی رازی را تا همین چندی پیش کم‌تر کسی می‌شناخت. زیرا کتاب‌های اصلی او در این زمینه همه از میان رفته است. از کتاب بزرگ او به نام «علم الهی» آنچه به دست ما رسیده، سخنانی است که دیگران در کتاب‌هاشان به منظور رد دیدگاه‌های او بازگفته‌اند. در آن کتاب و کتاب‌های دیگری مانند «فی النبوات» و «فی حیل المتنبین» که همه از میان رفته‌اند، رازی به رد وحی و نبوت پرداخته و ضرورت هر دو را انکار کرده است.
او در این دو کتاب عقل را بزرگ‌ترین موهبت خداوندی و سودمندترین چیزهای هستی می‌شمارد و زندگانی نیک و سعادتمند را با به کاربستن عقل و مهار کردن نفس ممکن می‌داند.
اغلب رازی را تنها با کشف الکل می‌شناسند، در حالی که جایگاه رازی بسیار فراتر از این‌هاست و در طب، هم‌رده با ابن‌سینا و در فلسفه هم‌گام با ابن‌رشد و سهروردی می‌باشد.
آثار زکریای رازی
زکریای رازی در طول زندگی خود 167 کتاب نوشت. کتاب‌های وی در دانش‌های ریاضیات و ستاره‌شناسی و پزشکی و فلسفه و الهیات و کیمیا نوشته بود.
