“امیلیانو زاپاتا” از رهبران برجسته قیام بزرگ مردم مکزیک و انقلابی مشهور علیه رژیم دیکتاتورى “پورفیریو دایاز” به شمار مى‌آید که در سال ۱۹۱۰ میلادی آغاز شد. او بخاطر نقش موثرى که در جریان انقلاب داشت به یکى از قهرمانان ملى مکزیک بدل گشت و به همین دلیل جنبش انقلابى که از ایالت “چیاپاس” مکزیک آغاز شد، به احترام او “زاپاتیستا” یا “زاپاتیستاس” خوانده شد.
زندگینامه امیلیانو زاپاتا
او اصالتاً از دو نژاد اسپانیایى و بومی (سرخپوست) آمریکاى‌لاتین بود و مکزیکى خالص به حساب نمى‌آمد. اما به‌هر‌حال خیلى زود براى احقاق حقوق مهاجران سرخپوست وارد بحث و جدل و در نهایت درگیرى شد. سال تولد وی 1879 میلادی ثبت شده است.
امیلیانو زاپاتا در اواخر سال 1910 میلادی با شعار “آزادی و زمین” سلاح را بدست گرفت و با لشکری از سرخپوستان و بومیان حق‌طلب به تصرف اراضی غصب شده مردم پرداخت.
وی در آغاز به‌خاطر برنامه‌های اصلاحی خود تحت حمایت رییس‌جمهور وقت، “فرانسیسکو مادرو” قرار داشت اما همین‌که برنامه اصلاحی خود را اعلام کرد؛ با مخالفت و کار شکنی “مادرو” روبرو شد. به همین دلیل برای دفاع از برنامه اصلاحات ارضی خود بر ضد “مادرو” قیام کرد و اراضی وسیعی را به نفع مردم از دست غاصبان خارج ساخت. ولی دشمنان متحد زاپاتا عاقبت با حیله و نیرنگ او رابه قتل رساندند.
زندگی پرماجرا و مرگ قهرمانانه امیلیانو زاپاتا چنان تاثیر گذار بود که فیلمی سینمایی با نام “زنده‌باد زاپاتا” در رثای او ساخته شد و به یکی از شاهکارهای هالیوود تبدیل گردید. زاپاتا در مکزیک همچون دیگر رهبران انقلابی آمریکای جنوبی چون ارنستو چگوارا و فیدل کاسترو، به عنوان یکی از کاریزماتیک‌ترین رهبران مردمی شناخته می‌شود.
مرگ زاپاتا
شیوه مرگ او به این‌صورت بود که در سال ۱۹۱۹ میلادی (۱۲۹۷ خورشیدی)، زاپاتا با اینکه ژنرال “پابلو گونزالس” و ستوان او، سرهنگ “خسوس گواخاردو” (از مخالفان زاپاتا و حامی دولت وقت) با دقت در کمین او بودند توانست از دست آنها فرار کند.
کمی بعد “گونزالس” با تدبیر نقشه‌ای از “گواخاردو” خواست وانمود کند که پشت به دولت کرده و می خواهد تا علیه دولت عمل نموده و به ارتش زاپاتا بپیوندد. “گواخاردو” این پیشنهاد را قبول کرد و برای این که این فرار از دولت واقعی به نظر آید با همکاری “گونزالس” به یک پایگاه فدرال (دولتی) حمله و ۵۷ سرباز را در آنجا قتل عام کرد.
زاپاتا پس از واقع شدن این حادثه و اطمینان یافتن از “گواخاردو”، از وی خواست تا جلسه ای ترتیب دهد تا با او سخن بگوید. در تاریخ ۱۰ آوریل ۱۹۱۹ میلادی ، “گواخاردو” برای این جلسه زاپاتا را به اِسیندا دِ سَن خوان (در شهر چینامِکا) دعوت کرد. همین‌که زاپاتا وارد به مکان ملاقات شد مردان “گواخاردو” که در کمین بودند او را به گلوله بستند و کشتند.
بدن بیجان زاپاتا به شهر کواوتلا برده شد تا مرگش ثابت شود. گفته می‌شود که به مردانی که زاپاتا را کشتند تنها نیمی از آنچه به آنها وعده داده شده بود پرداخت شد.
زنده‌باد، زاپاتا!
زنده‌باد زاپاتا! محصول سال ۱۹۵۲میلادی به کارگردانی الیا کازان، فیلمی سینمایی درباره سرگذشت و زندگینامه و مبارزات قهرمانانه امیلیانو زاپاتا است.
این فیلم روایتی آمیخته به افسانه از زندگی انقلابی مشهور مکزیکی امیلیانو ساپاتا را به تصویر می‌کشید. نقش آفرینی مارلن براندو و آنتونی کوئین در جذاب بودن اثر بسیار تاثیر گذاشت و این فیلم را به یکی از شاهکارهای جاودانه تاریخ هالیوود بدل کرد.
Who is Emiliano Zapata?
Emiliano Zapata was born in 1879. Zapata is one of the leading figures of the Mexican Revolution of 1910-1920 and one of the most popular figures of this country throughout history.
Zapata was born in the rural village of Anenecuilco in the state of Morelos. At that time, the villagers were in a lot of trouble under the pressure of Porphyry Diaz. Zapata first took part in political movements against Diaz and the Hasandado landlords, and with the beginning of the revolution in 1910 became the central leader of the peasant uprising in Morlos. He, along with a number of other peasant leaders, formed the Southern Liberation Army. Zapata forces played a role in the fall of Diaz and defeated the Federal Army at the Battle of Quatella (May 1911), but when the revolutionary leader Francisco I Madro became president, he rejected the role of the Zapatistas and denounced them as simple bandits.
In November 1911, Zapata announced his call for fundamental land reform and redistribution of land to the peasants. Madro sent the federal army to Morlos to eradicate the Zapatistas. They set fire to villages and forcibly sent residents to labor camps in southern Mexico. But these actions strengthened Zapata’s position among the peasants, and Zapata succeeded in ousting Madro’s forces (led by Victoria Huerta) from Morlos. In the coup against Madro in February 1913, Huerta came to power in Mexico, but was overthrown in July 1914 by a coalition of constitutional forces in northern Mexico led by Venostiano Caranza, Varlvaro Obergon, and Francisco Pancho Villa with the support of Zapata forces. Zapata did not recognize the authority that Karanza had established as the leader of the revolutionary movement and adhered to Di Ayala’s plan.
After the victory of the revolutionaries over Huerta, they tried to regulate the relations of power in the Aguascalintes Convention (October-November 1914). Zapata and Villa lost to Caranza, and Mexico entered a civil war among the winners. Disappointed with the alliance with Villa, Zapata focused his energy on rebuilding the community in Morlos (now under his control) and land reform on the Ayala project. When Karanza consolidated his power and defeated Villa in 1915, Zapata launched a guerrilla war against Karanchista, who in turn attacked Morlos and again used scorched earth tactics to drive out the Zapatista rebels. Zapata recaptured Morlos in 1917 and held most of the state against Caranza until he was killed in an ambush in April 1919.
Zapata is a popular and symbolic figure in Mexico known as a symbol of nationalism.
