حکایت اول آن ندیدی که خرده دان به شکر داروی تلخ را کند شیرین تا به آن حیله از تن رنجور ببرد رنج و محنت دیرین روباهی با گرگی دم مصادقت می زد و قدم موافقت می نهاد، و با یکدیگر به باغی گذشتند، در استوار بود و دیوار پر خار، گرد آن گردیدند تا به سوراخی رسیدند، بر روباه فراخ و بر گرگ تنگ روباه آسان درآمد و گرگ به زحمت فراوان. انگورهای گوناگون دیدند ...

تعریف شعر شعر در عرف قدما و حکما کلامیست مؤلف از مقدمات مخیله یعنی از شأن آن باشد که در خیال سامع اندازد معانی را که موجب اقبال باشد بر چیزی یا اعراض از چیزی، خواه فی نفسه صادق باشد و خواه نی، و خواه سامع اعتقاد صدق آن داشته باشد یا نی. چنان که گویند خمر لعلی است مذاب یا یاقوتی است سیال یا عسل چیزی است تلخ یا شور، قی ...

حکایت اول از حضرت رسالت - صلی الله علیه و سلم - آرند که فرموده است که مؤمن مزاح کن و شیرین سخن باشد و منافق ترشرو و گره بر ابرو. امیرالمؤمنین علی کرم الله وجهه گفته است که هیچ باک نیست اگر کسی چندان مزاح کنند که مؤمن از حد بدخویی و دایره ترشرویی بیرون آید. حکایت دوم رسول صلی الله علیه و - مر عجوزه را گفت که عجایز به بهشت ...

حکایت اول از مقتبسات مشکات نبوت است این حدیث که «من عشق وعف و کتم فمات مات شهیدا» یعنی: هر که در جاذبه عشق آویزد و با لطایف عشق آمیزد و در آن طریقه عفت و کتمان پیش گیرد چون بمیرد شهید میرد. و شرط عفت و کتمان از برای آن است که چون به میل طبع و هوای نفس آلوده باشد و در وصول به آن وسایط توسل جویند و اظهار ...

حکایت اول جود بخشیدن چیزیست بایستی بی ملاحظه غرضی و مطالبه عوضی، اگر چه آن غرض یا عوض ثنای جمیل یا ثواب جزیل باشد. کیست کریم آن که نه بهر جزاست هر کرمی کاید ازو در وجود هر چه بود بهر ثنا و ثواب بیع و شری گیر نه احسان و جود هر که مقصودش از کرم آنست که برآرد به عالم آوازه باشد از مصر جود و شهر کرم خانه او برون دروازه حکایت دوم جوادی را پرسیدند که از ...

حکایت اول حکمت در وجود سلاطین، ظهور نصفت و عدالت است نه ظهور به صفت عظمت و جلالت نوشیروان با آنکه از دین بیگانه بود در عدل و راستی یگانه بود، لاجرم سرور کاینات - علیه افضل الصلوات - تفاخر کنان می گفت: ولدت انا فی زمن السلطان العادل. پیمبر که در عهد نوشیروان به رخ گشت چشم و چراغ جهان همی گفت از ظلم ازان ساده ام که در عهد نوشیروان زاده ام چه خوش ...

حکایت اول حکیم کسی را گویند که حقیقت چیزها را به آن قدر که تواند بداند و عمل به مقتضای آنچه تعلق به عمل دارد ملکه نفس خود گرداند. خوش آنکه به ترک حظ فانی بکنی تدبیر بقای جاودانی بکنی کوشش بکنی و هر چه بتوان دانست دانی پس ازان هر چه بدانی بکنی اسکندر رومی در اوان جهانگیری به حیله تمام حصاری را بگشاد و به ویران کردن آن فرمان داد گفتند در آنجا حکیمی ...

حکایت اول سیدالطایفه جنید - قدس سره - می گوید: حکایات المشایخ جند من جنودالله، یعنی سخنان مشایخ در علم و معرفت راسخ لشکری است از لشکرهای خدای تعالی به کشور هر دل که عزیمت تابد مخالفان نفس و هوا را روی در هزیمت یابد. هجوم نفس و هوا گر سپاه شیطانند چو زور بر دل مرد خداپرست آرند بجز جنود حکایات رهنمایان را چه تاب آنکه بر آن رهزنان شکست آرند حکایت دوم خدای تعالی با ...