کتاب دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی یکی از ماندگارترین و ارزشمندترین پژوهشهای ذبیحالله صفا میباشد. این کتاب یک نسخه بسیار نایاب، چاپ سال ۱۳۳۰ خورشیدی میباشد.
معرفی کتاب «دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی» اثر ذبیحالله صفا
کتاب «دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی» یکی از پژوهشهای ارزشمند دکتر ذبیحالله صفا درباره تاریخ علم، جریانهای فکری و نحوه انتقال تمدن یونانی به ایران پیش از اسلام است. این اثر با نگاهی تحلیلی به بررسی نقش شاهنشاهی ساسانی در جذب، ترجمه و بازآفرینی علوم یونانی میپردازد و نشان میدهد که چگونه ایران در دوره متأخر باستان به پلی مهم میان میراث علمی یونان و تمدن اسلامی تبدیل شد. رویکرد کتاب مبتنی بر منابع تاریخی، متون کهن و تحلیل نظام آموزشی ساسانی است و به همین دلیل از آن بهعنوان یک منبع معتبر دانشگاهی یاد میشود.
اهمیت کتاب در تاریخ علم
این کتاب از معدود پژوهشهایی است که بهصورت تخصصی به ارتباط میان ایران ساسانی و مراکز علمی یونانی اختصاص دارد. نویسنده در این پژوهش تلاش میکند روند انتقال دانش از جهان یونانی به ایران را توضیح دهد و نشان دهد که علوم تنها از طریق فتح یا تبادل سیاسی منتقل نشدهاند، بلکه مسیرهای فرهنگی، آموزشی و مذهبی نیز در این روند نقش داشتهاند. این نکته برای مطالعه تاریخ تمدن ایرانی اهمیت ویژهای دارد زیرا بسیاری از دستاوردهای علمی در دوره اسلامی ریشه در همین دوره ساسانی دارند.
انتقال دانش در دوره ساسانی
در این کتاب به نقش ساختارهای آموزشی و علمی ساسانیان پرداخته میشود. مهمترین نمونه، مرکز علمی جندیشاپور است که در زمان خود یکی از پیشرفتهترین نهادهای علمی جهان محسوب میشد. در این مرکز:
- آثار یونانی به زبان پهلوی ترجمه میشد
- پزشکان و فیلسوفان یونانی، سریانی و ایرانی در کنار هم تدریس میکردند
- نظام آموزش پزشکی و فلسفی ساختارمند بود
- مبانی طب یونانی با سنتهای ایرانی ترکیب میشد
صفا در تحلیل خود نشان میدهد که جندیشاپور فقط یک مرکز آموزشی نبود، بلکه یک نقطه اتصال تمدنی بود که زمینهساز شکوفایی دانش در دوره اسلامی شد.
تعامل فرهنگی ایران و یونان
سازوکار برخورد ساسانیان با دانش یونان در کتاب از دیدگاه فرهنگی نیز بررسی میشود. نویسنده معتقد است که ایران ساسانی نهتنها پذیرای علوم وارداتی بود، بلکه در فرآیند جذب، بسیاری از این علوم را بازآفرینی کرد. در این کتاب نمونههایی مورد بحث قرار میگیرند از جمله:
- تأثیر فلسفههای یونانی بر اندیشه موبدان
- پیوند طب بقراطی و جالینوسی با سنتهای درمانی ایرانی
- ورود نجوم و ریاضیات یونانی به آموزشهای رسمی
این تحلیل نشان میدهد که تبادل علمی میان ایران و یونان یک فرآیند یکطرفه نبود، بلکه نوعی همافزایی فرهنگی محسوب میشد.
جایگاه جندیشاپور در انتقال علوم به دوره اسلامی
از نکات برجسته کتاب، توضیح نقش جندیشاپور در انتقال میراث علمی گذشته به دنیای اسلام است. با ورود اسلام به ایران، بسیاری از پزشکان و مترجمان این مرکز علمی در شکلگیری نهضت ترجمه و توسعه علوم در بغداد نقش مؤثری داشتند.
صفا نشان میدهد که اگرچه مرکزیت علمی بهمرور از جندیشاپور به بغداد منتقل شد، اما بنیان این جریان علمی همچنان ایرانی و ساسانی بود. این دیدگاه باعث شده است کتاب صفا در حوزه تاریخ علم اسلامی نیز جایگاه مهمی داشته باشد.
ساختار کتاب و روش پژوهشی
روش کار دکتر صفا مبتنی بر تحلیل متون تاریخی، گزارشهای مورخان یونانی و رومی، منابع پهلوی و شواهد علمی دوره ساسانی است.
او کوشیده است منابع مختلف را در کنار یکدیگر قرار دهد تا تصویری کامل از وضعیت علم در دوره ساسانی ارائه شود. ساختار کتاب نیز بهگونهای است که خواننده میتواند روند ورود، ترجمه و تثبیت دانش یونانی در ایران را مرحله به مرحله دنبال کند.
ذبیح الله صفا کیست؟
دکتر ذبیحالله صفا یکی از برجستهترین محققان ایرانی در حوزه زبان و ادبیات فارسی، تاریخ فرهنگ و تمدن ایران است. او سالها در دانشگاه تهران تدریس کرده و آثار ارزشمندی درباره تاریخ علم، ادبیات و فرهنگ ایران منتشر کرده است.
نگاه تحلیلی، استناد دقیق به منابع و بررسی تطبیقی از ویژگیهای اصلی پژوهشهای او به شمار میرود. کتاب «دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی» نیز در ادامه همین رویکرد علمی نوشته شده است.
دانلود چند کتاب دیگر:
فرخنامه
دو گفتار
سکههای ساسانی و کوشانی
تمدن گمشده پارسیان
عهد اردشیر
دانلود کتاب دانشهای یوننی در شاهنشاهی ساسانی (PDF)
کتاب «دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی» پاسخی علمی و مستند به این پرسش است که چرا ایران نقش محوری در شکلگیری تمدن اسلامی داشت و چگونه میراث علمی یونانی از طریق ایران به جهان اسلام منتقل شد. مطالعه این کتاب برای علاقهمندان به تاریخ ایران باستان، تاریخ علم، مطالعات یونان باستان و پژوهشگران حوزه تمدن ایرانی ارزش فراوانی دارد.
شناسنامه کتاب
نام کتاب: دانشهای یونانی در شاهنشاهی ساسانی
نویسنده: ذبیح صفا
سال چاپ: ۱۳۳۰ خورشیدی
فرمت کتاب: PDF
زبان کتاب: پارسی
توضیحات کتاب به زبان انگلیسی:
The book “Greek Sciences in the Sasanian Empire” by Zabihollah Safa is a scholarly work that explores how Greek philosophy, medicine, astronomy, and other sciences entered Iran during the Sasanian period. It highlights the pivotal role of the Academy of Gondishapur, the translation movement, and the cultural interactions that helped transfer Greek knowledge to the Islamic world. The book remains an essential source for understanding the intellectual foundations of pre-Islamic Iran and its contribution to the development of science in the early Islamic era.
برای دانلود این کتاب، ابتدا باید عضو سایت بشوید.
پس از عضویت، لینک دانلود این کتاب و همهی کتابهای سایت برای شما فعال میشوند.
(قبلا عضو شدهاید؟ وارد شوید)
