شیراز یکی از درخشانترین و تأثیرگذارترین شهرهای فرهنگی ایران است؛ شهری که قرنهاست نام آن با شعر، عشق، باغهای خوشعطر، تاریخ پرفرازونشیب و روح ایرانی گره خورده است. برای بسیاری از مردم، شیراز تنها یک مقصد گردشگری نیست، بلکه تجربهای از زیبایی، آرامش و هویت فرهنگی ایران است. این شهر با معماری دیدنی، ادبیات غنی، هنرهای اصیل و مردمی مهماننواز، بهگونهای بیبدیل جایگاه ویژهای در حافظه جمعی ایرانیان دارد.
تاریخ شیراز بسیار گستردهتر از آن است که در یک روایت کوتاه گنجانده شود. این شهر در دورههای مختلف، از جمله دوران ساسانی، آل بویه، زندیه و قاجار، نقشی برجسته در حیات سیاسی و فرهنگی ایران داشته است. قرارگیری شیراز بر محور راههای ارتباطی جنوب و مرکز ایران، آن را به شهری مهم در تجارت، فرهنگ و هنر تبدیل کرده است.
شیراز در دوره زندیه بهویژه به اوج شکوفایی رسید؛ دورانی که با تأسیس حکومت کریمخان زند، بسیاری از بناهای شاخص شهر از جمله بازار وکیل، حمام وکیل و ارگ کریمخان ساخته شدند. این بناها هنوز هم یادگار دوران اقتدار و ثباتی هستند که شیراز را به یکی از مراکز مهم ایران تبدیل کردند.
پایتخت ادب و هنر فارسی
شیراز شهر دو شاعر بزرگ ایران، حافظ و سعدی است؛ شاعرانی که آثارشان نه تنها در ایران، بلکه در جهان شناختهشده و الهامبخش فرهنگها و زبانهای مختلف بودهاند. وجود آرامگاه این دو شاعر در شیراز، این شهر را به پایتخت فرهنگ و ادبیات فارسی تبدیل کرده است.
حافظیه با فضای معنوی، معماری چشمنواز و حالوهوای شاعرانهاش، مکانی است که در آن میتوان روح و اندیشه ایرانی را لمس کرد. سعدیه نیز با باغ دلگشایی که پیرامون آرامگاه سعدی ساخته شده، مکانی برای اندیشه، آرامش و لذت از میراث ادبی ایران است.
تأثیر ادبیات در شیراز تنها در آثار شاعران بزرگ خلاصه نمیشود. این شهر گهواره هنرهای سنتی همچون خوشنویسی، نقاشی ایرانی، موسیقی و معماری اصیل نیز بوده است. شیراز از گذشته تاکنون یکی از مراکز مهم پرورش اندیشه هنری در ایران به شمار میآید.
باغهای شیراز؛ نشانی از بهشت ایرانی
یکی از ویژگیهای برجسته شیراز، باغهای تاریخی آن است. باغ ارم، باغ دلگشا، باغ جهاننما و باغ عفیفآباد نمونههایی از باغسازی ایرانی هستند که در شیراز به شکل خیرهکنندهای حفظ شدهاند. معماری دقیق، آبنماها، درختان کهنسال و گلهای رنگارنگ این باغها، تصویری از بهشت ایرانی را در ذهن تداعی میکنند.
باغ ارم با سروهای بلند، عمارت باشکوه و تنوع گیاهیاش، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و یکی از محبوبترین جاذبههای گردشگری شهر است. این باغها تنها مکان دیدنی نیستند، بلکه نماد نوعی نگاه ایرانی به زیبایی، طبیعت و زندگی آراماند.
فرهنگ مردم شیراز
مردم شیراز به مهماننوازی، خوشبرخوردی و آرامش در رفتار مشهور هستند. این ویژگیها باعث شده که سفر به شیراز برای مسافران تجربهای دوستانه و آرام باشد. فرهنگ غذا در شیراز نیز غنی و متنوع است. غذاهایی مانند شیرازیپلو، یخنی نخود، قنبرپلو و کلمپلو از خوراکهای اصیل این شهر محسوب میشوند.
شیراز علاوه بر فرهنگ غذایی، برای صنایعدستی زیبا و اصیل همچون خاتمکاری، معرق، منبت و پارچههای سنتی نیز شناخته میشود. این صنایعدستی در بازار وکیل عرضه میشوند و بخش مهمی از هویت فرهنگی و تاریخی شهر را شکل میدهند.
شیراز امروز شهری است که سنت و مدرنیته را در کنار یکدیگر حفظ کرده است. بلوار کریمخان، خیابان زند، مجتمعهای فرهنگی و مراکز هنری، نشاندهنده جریان معاصر زندگی شهری هستند. در کنار اینها، حضور دانشگاه شیراز و مراکز علمی و پژوهشی، این شهر را به یکی از قطبهای علمی کشور تبدیل کرده است.
همچنین شیراز با داشتن آبوهوای معتدل در بسیاری از ماههای سال، گزینهای مناسب برای سفر به شمار میآید. فصل بهار، بهویژه اردیبهشت، زیباترین زمان سفر به این شهر است؛ زمانی که کوچهها و باغها از عطر بهارنارنج لبریز میشوند و فضای شهر حالوهوایی شاعرانه پیدا میکند.
کتاب حاضر اثری است که در حدود نیمقرن پیش، با محوریت شناخت شیراز نوشته شده است. این کتاب که کتابی مصور است، دربردارندهی معرفی بسیاری از مکانهای تاریخی، بخشهای فرهنگی، و جاذبههای گردشگری شیراز است هر یک را با عکس و تصویر به شما نشان داده و معرفی میکند.