كتاب نایاب و ارزشمند "ماتيكان شترنگ‌نامك" يا "شطرنج‌نامه و نهش نيواردشير" يا "گزارش شطرنج و ابداع تخته نرد" (شرح پيدايش شطرنج و تخته نرد) يكي ديگر از يادگارهاي دوست‌داشتني بازمانده از دوره ساسانيان، به زبان پهلوي (پارسي ميانه) است. در اين نسك ميخوانيم كه چگونه بزرگمهر بختكان انديشمند و فيلسوف بزرگ و وزير دربار خسرو انوشيروان ساساني، با ذكاوت و تدبير بازي شطرنج هنديان را واكاوي مي‌كند و سپس با ساختن ...

«داروی خرسندی» نام متن بسیار کوتاهی است به زبان پارسی میانه (پهلوی) که با زبانی شيرين و با استفاده از اصطلاحات داروسازی، «خرسندی» را در راستاي راهی برای از بين بردن یا آسان کردن مشکلات به خواننده توصیه میکند. بازگردان اين نسك ارزشمند از پهلوي به فارسي امروزين، به دست تواناي بانو كتايون مزداپور محقق گشته است. [kaffeketab_members][/kaffeketab_members]

نسك ارزشمند "شهرستان‌هاي ايران" رساله‌ی كوچكي است به زبان فارسي ميانه و تنها نسكي است يادگار از دوره ساسانيان و به زبان پهلوي كه موضوع آن منحصراً جغرافياي شهرهاست. تدوين نهايي اين رساله مانند اغلب آثار پهلوي كه امروز در دست داريم. احتمالاً در قرن سوم هجري (نهم ميلادي) صورت گرفته است. اما نسخه نخستين آن بایستی به اواخر دوره‌ی ساساني باز گردد. گرچه هسته‌ی اساطيري بسياري از مطالب آن به دوران‌هاي بسيار قديمی‌تر ...

بوزرجمهر بختکان (بزرگمهر پسر بُختَک) استاد و وزير اعظم خسرو انوشيروان شاه ساساني ميباشد. بزرگمهر بختكان شخصيتی مهم و فيلسوف و انديشمند است كه با تدبيرهای او دولت ساسانی در زمان انوشيروان توانست به نهايت رشد و اعتلا و پيشرفت نائل گردد. كتاب حاضر نسكي است باقي نمانده از دوره ساساني و نوشته شده به دست توانمند بزرگمهر، در روزگاري كه دستور و وزير خسرو انوشيروان، شاهنشاه ساساني بود. اين نسك ...

«پسر دانشکامه» عنوان متني است از متن‌هاي فارسي ميانه که تحرير پهلوي آن از ميان رفته و تنها تحرير پازند آن در دست است. عنوان ديگر و معروف‌تر اين متن که از مندرجات آن استنباط مي‌شود «چم کُستي» است. کُستی به کمربند زرتشتی گفته می‌شود که طی آدابی خاص به کمر می‌بستند. پسر دانشکامه در مجموع به بحث در مورد ضرورت بستن کُستي و نقش‌هاي نمادين آن اختصاص دارد که به ...

نسك ارزشمند "روايات آذرفَرَنبَغ فرخزادان" يا "روايت‌هاي آذرفرنبغ پسر فرخزاد"، نسكي است ارزشمند مشتمل بر 147 پرسش و پاسخ درباره ازدواج، فرزند خواندگي، ارشاد، زنا با كافر، گرويدن زرتشتيان به اسلام و طبعات آن، جنگ، گناه و ثواب، خريدنِ می از ترسايان، آيين‌هاي ديني، بخشش، سوگند و... كه زرتشيان از هيربد آذرفرنبغ پرسيده بودند و او به آنها پاسخ داده است. نويسنده كتاب پيشواي زرتشتيان در سده دوم و سوم هجري در ...

"برستایندگی سورآفرين" متن پهلوي كوتاه است بازمانده از دوران ساساني. گويا شرح خوانش دعايي است كه پيش از خوردن چاشت و خوراک بامدادي (صبحانه) براي سپاسگذاري از خداوند مي‌خواندند. برستايندگی سورآفرين كتابي است كه ما را با نوع مراسم شكرگذاري در زمان غذا خوردن ايرانيان باستان در زمان ساساني آشنا ميكند. اين كتاب در عين كوچك بودن، بسيار مفيد مي‌باشد زيرا از لحاظ فرهنگي ما را با متن جامعه ساساني و ...

ماني يكي از بزرگترين هنرمندان و انديش‌مندان روزگار ساسانيان بود. وي فيلسوفي بزرگ، دانشمندي سترگ، عارفي وارسته، شاعري زبر دست، نگاره گري چيره و سخن‌وري قهار بود. هرچند در ميانه راه دچار خود بزرگ بيني گشته و ادعاي پيغمبري كرد؛ اما به هر روي نميتوان به اين شَوَند از بزرگي او كاست. مانی جهان شناختی گسترده و ژرف داشت. جهان‌شناسی او هر چند با اساطیر در آمیخته بود، اما ساختار پیچیده و ...