گروه کاوشگری کاخ ساسانی کیش در میانرودان، هفت ساختمان را از زیر خاک بیرون کشیدند که بر دیوارهای آنها گچ‌بری وجود داشت. اثر زیر تندیس یکی از شاهان ساسانی است که در این کاوش یافته شده. با توجه به فرم تاج حدس زده می شود که این اثر، شاپور ذوالاکتاف (310 تا 379 میلادی) یا بهرام ساسانی (420 تا 438 میلادی) باشد.
هجدهم ژانویه سال 311 میلادی بحرانی که بر سر مسئله ریاست کشور، در ایران پدید آمده بود و کار تصمیم‌گیری های دولتی را مختل کرده بود رفع شد. در این روز بزرگان ایران پس از چند جلسه مذاکره سرانجام تصمیم گرفتند که فرزند به دنیا نیامده شاه متوفا را به شاهی برگزینند، زیرا که یک موبد (روحانی زرتشتی) که پزشکی هم می‌دانست پس از مصاحبه با بانوی شاهِ متوفا نظر داده بود که به احتمال زیاد، «نوزاد» پسر خواهد بود.
پس از این تصمیم که با حضور بانوی شاه متوفا گرفته شد؛ نایب‌السلطنه هم در همان جلسه تعیین گردید. به این ترتیب شاپور دوم (ذوالاکتاف) که از هفده سالگی، خود زمام اموررا به دست گرفت تنها پادشاهی است که دوران سلطنت او بیش از طول عمرش به حساب آمده است.
لقب “ذوالاکتاف” برای ایشان دو روایت متفاوت دارد، روایت اول از این رو بدو لقب شانه سُنب یا ذوالاکتاف، (سوراخ کنندهٔ شانه‌ها) دادند که شاپور، سزای کارهای عرب‌های متجاوز را، با سوراخ کردن شانه‌های‌شان می‌داد. حمزه اصفهانی عقیده این لقب معنی سوراخ کنندهٔ شانه‌ها را دارد و کریستن سن، ایرانشناس دانمارکی نیز همین عقیده را دارد.
نولدکه عقیده دارد که اصل این لفظ، یک لقبی است، به معنی چهار شانه، یعنی کسی‌که بارهای فوق‌العاده دولت را می‌کشد و بعد از دوران اسلامی معنی آن خوب دریافته نشده‌است.
این تندیس در موزه ی فیلد در ایالت ایلینویز امریکا قرار دارد.
شاپور دوم، کودکی که قبل از بدنیا آمدن پادشاه شد و طول زمان پادشاهی اش از طول عمرش بیشتر است!
شاپور دوم، معروف به شاپور ذوالاکتاف، یکی از برجسته‌ترین پادشاهان ساسانی بود که از سال ۳۰۹ تا ۳۷۹ میلادی بر ایران حکومت کرد. او دومین شاه از خاندان ساسانی بود که به طور رسمی تاج‌گذاری کرد و طولانی‌ترین مدت سلطنت را در تاریخ ایران داشت.
تولد و تاج‌گذاری شاپور ذوالاکتاف
شاپور دوم در سال ۳۰۹ میلادی به دنیا آمد. طبق روایت‌های تاریخی، او قبل از تولد توسط اشراف‌زادگان و بزرگان به عنوان شاه انتخاب شد و تاج شاهی به شکم مادرش بسته شد. این داستان نشان‌دهنده اهمیت و مقبولیت شاپور دوم در میان بزرگان ساسانی است.
لقب ذوالاکتاف
شاپور دوم به خاطر لقب “ذوالاکتاف” معروف شد که به معنای “صاحب شانه‌ها” است. این لقب از ماجرایی ناشی می‌شود که او دشمنان و مخالفانش را به ویژه در نبردها شکست داده و شانه‌های آنها را سوراخ می‌کرد.
دستاوردهای نظامی
شاپور دوم یکی از پادشاهان موفق در زمینه‌های نظامی بود. او توانست بخش‌های زیادی از مناطق از دست رفته را بازپس‌گیری کند. او در جنگ‌های متعدد با رومیان، از جمله جنگ‌های مهمی چون جنگ‌های نرسی و ژولیان، موفقیت‌های زیادی کسب کرد.
اصلاحات داخلی شاپور ذوالاکتاف
شاپور دوم اصلاحات مهمی در زمینه‌های اداری و نظامی انجام داد. او سعی کرد نظم و انضباط را در ارتش و دستگاه اداری کشور بهبود بخشد و همچنین بر گسترش زیرساخت‌ها و امنیت داخلی کشور تمرکز داشت.
روابط خارجی شاپور ذوالاکتاف
در زمان شاپور ذوالاکتاف، ایران با امپراتوری روم، هون‌ها و سایر همسایگانش در جنگ و صلح بود. شاپور دوم توانست با دیپلماسی ماهرانه و همچنین قدرت نظامی، موقعیت ایران را در منطقه تقویت کند.
مرگ و میراث
شاپور ذوالاکتاف در سال ۳۷۹ میلادی درگذشت. او به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان ساسانی در تاریخ ایران باقی ماند. دوران حکومت او دوران شکوه و اقتدار ایران بود و بسیاری از دستاوردهای او تا مدت‌ها بعد از مرگش نیز پابرجا ماندند.
شاپور ذوالاکتاف نه تنها به خاطر دستاوردهای نظامی و سیاسی، بلکه به خاطر اصلاحات داخلی و تلاش برای بهبود زندگی مردم، یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان تاریخ ایران محسوب می‌شود. دوران او به عنوان یکی از دوره‌های طلایی تاریخ ایران شناخته می‌شود.
در کافه کتاب بخوانید:
هنر سرخپوستان
امردادگان
کوتاه‌کننده لینک
فتنه شیطان
درمان شکست عشقی
چهل حدیث
