کتاب نایاب “اسطوره و معنا” شرح گفتوگوهایی با کلود روی استروس -از بزرگترین انسانشناسان عصر حاضر و بنیانگذار مکتب ساختارگرایی در انسانشناسی– میباشد که توسط شهرام خسروی ترجمه گشته است.
کتاب اسطوره و معنا، متن نگاشته شده سخنان کلود روی استروس است که در دسامبر 1977 در یک برنامه رادیویی ایراد شده بود. این مصاحبه تا به حال چندیننوبت به زبانهای گوناگون منتشر شده و در ایران نیز بارها تجدید چاپ شده است.
مطالعه کتاب اسطوره و معنا را به تمام مخاطبین پرتال کافه کتاب پیشنهاد میکنیم.
این کتاب نسخه PDF ندارد
معرفی کتاب «اسطوره و معنا» | خوانش ساختارگرایانه اسطوره از کلود لوی‑استروس
کتاب «اسطوره و معنا» (Myth and Meaning) نوشته کلود لوی‑استروس یکی از آثار برجسته در زمینه انسانشناسی و مطالعه اسطورههاست که مخاطب را به دنیای عمیق فرهنگ و تفکر انسان میبرد. این کتاب بیشتر از اینکه به روایت داستانهای اساطیری بپردازد، در صدد تحلیل و آشکارسازی ساختار پنهان اسطورهها در فرهنگهای مختلف است و نشان میدهد که اسطورهها چگونه بازتابدهنده نگرشهای جهانی و الگوهای ذهنی بشر هستند.
کلود لوی‑استروس در این اثر از رویکرد ساختارگرایی استفاده میکند، رویکردی که او در انسانشناسی پایهگذاری کرده و در آن نظامها و الگوهای مشترک میان فرهنگها مهمتر از تفاوتهای ظاهری دیده میشوند. بنابراین، کتاب نهفقط مجموعهای از نظرات درباره اسطوره است، بلکه تحلیلی فلسفی از نقش اسطوره در جهانبینی انسان ارائه میدهد — تحلیلی که میتوان آن را در تقاطع میان انسانشناسی، فلسفه و تاریخ اندیشه قرار داد.
چرا اسطوره مهم است؟ درک معنا در پس روایتها
یکی از پرسشهای کلیدی که کتاب «اسطوره و معنا» به آن پاسخ میدهد، این است که اسطوره چیست و چه نقشی در فهم جهان دارد؟ لوی‑استروس میگوید که اسطورهها نباید صرفاً بهعنوان داستانهای باستانی یا خرافات خوانده شوند؛ بلکه باید آنها را نوعی زبان نمادین دانست که بشر برای فهم پیچیدگیهای جهان، روابط اجتماعی و معناهای بنیادین زندگی به کار گرفته است.
در بخشی از اثر، نویسنده به تقابل میان اسطوره و علم میپردازد و نشان میدهد چگونه طی تاریخ، علم و روایت اساطیری بهگونهای جدا از هم تصور شدهاند، در حالی که هر دو شیوههایی برای جستوجوی معنا در تجربه بشریاند. او معتقد است که اسطوره نمیتواند صرفاً بهعنوان مرحلهای «پیشعلمی» در نظر گرفته شود، بلکه نوعی تفکر است که در برابر «تفکر مدرن» معنا پیدا میکند و با آن در تعامل است.
در این زمینه، لوی‑استروس توضیح میدهد که اسطورهها چگونه بازتابدهنده تمایلات، ترسها و امیدهای جمعی انسانها هستند و میتوانند ابزاری برای فهمیمان از ارتباطمان با طبیعت، جامعه و خودمان باشند. این تحلیل باعث میشود اسطورهها از حوزه افسانه به حوزه معنا و تجربه انسانی منتقل شوند.
پنج سخنرانی اصلی کتاب | از علم تا موسیقی
ساختار کتاب «اسطوره و معنا» بر پایه پنج فصل یا سخنرانی است که لوی‑استروس آنها را برای مخاطبان عمومی آماده کرده بود و سپس در قالب اثر منتشر شدند. هرکدام از این بخشها یک جنبه متفاوت از اسطوره را بررسی میکنند، از تاریخ تا موسیقی و از علم تا تفکر بدوی و مدرن.
الف) برخورد اسطوره و علم
در این بخش، نویسنده به فرآیند تاریخی نگاه علمی به جهان میپردازد و نشان میدهد که چگونه اسطوره و علم در تقابل نبودهاند، بلکه با وجود تفاوتهای روششناختی، هر دو تلاش انسان را برای درک واقعیت نشان میدهند.
ب) تفکر بدوی و تفکر مدرن
لوی‑استروس در این فصل ساختار تفکر «بدوی» را توضیح میدهد و نشان میدهد که چگونه این نوع اندیشه — که در اسطورههای جوامع ابتدایی یافت میشود — شباهتهای بنیادینی با نگرشهای انسانی در جوامع مدرن دارد.
ج) لبشکریها و دو قلوها: جدایی اسطورهها
در این فصل، او به ساختارهای تکرارشونده در اسطورهها میپردازد — مثلاً الگوهای مربوط به دوگانگیها (مانند دو قلوها) — و اینکه چگونه اسطورهها نقش درک انسان از مفاهیم پیچیده را ایفا میکنند.
د) اسطوره و تاریخ
لوی‑استروس بررسی میکند که چگونه اسطورههای گوناگون با تاریخ و تجربه جمعی نسبت دارند و چگونه میتوان آنها را بهعنوان بیانگر موقعیتهای انسانی در بستر زمان فهمید.
ه) اسطوره و موسیقی
در این فصل، او رابطه میان ساختار اسطوره و موسیقی را تحلیل میکند و نشان میدهد که هر دو نوعی زبان نمادین مشترک دارند و از همین رو میتوان اسطوره را در قالبهایی مشابه موسیقی نیز تفسیر کرد.
ساختارگرایی در تحلیل اسطورهها
کلود لوی‑استروس در این کتاب نمودارگرایی خود را پی میگیرد: او فرض میکند که اسطورهها دارای ساختارهای بنیادین مشترکاند، حتی اگر در ظاهر از فرهنگ یا زمان متفاوت باشند. این دیدگاه به ما کمک میکند تا فراتر از جزئیات روایی حرکت کنیم و الگوهای عمقی ذهن انسان را دریابیم.
در این چارچوب، اسطورهها نه فقط بهعنوان روایت، بلکه بهعنوان سیستمهای معنایی سازمانیافته دیده میشوند که میتوان عناصرشان را به قطعات اساسی (گاهی به آنها «مایتمها» یا خردترین اجزای اسطوره) تقسیم کرد و سپس الگوهای تکرارشونده را یافت.
این تحلیل ساختارگرایانه باعث میشود اسطورهها نه فقط موضوعی تاریخی یا فرهنگی، بلکه شاهدی بر ساختارهای ذهنی بشر باشند — یعنی همان الگوهایی که در زبان، موسیقی، هنر و دیگر جنبههای انسانی نیز قابلمشاهدهاند.
چرا «اسطوره و معنا» ارزش مطالعه دارد؟
کتاب «اسطوره و معنا» یک اثر کوتاه اما فشرده، دقیق و چندوجهی است که میتواند خواننده را از سادهترین برداشتهای سنتی از اسطوره فراتر ببرد. این اثر بهخصوص برای افرادی که به رشتههای انسانشناسی، فلسفه، ادبیات و فرهنگشناسی علاقهمندند، بسیار ارزشمند است، زیرا به آنها کمک میکند تا بفهمند اسطوره چگونه میتواند چون ابزاری برای معناپردازی جهانی عمل کند.
یکی از نکات برجسته این کتاب، ترکیب تحقیق علمی، فلسفه و روایتتحلیلی است. لوی‑استروس نشان میدهد که هیچ یک از این حوزهها نمیتواند بهتنهایی پاسخگوی پرسشهای بنیادین بشر باشد، بلکه همه آنها باید در تعامل با هم مطالعه شوند.
سبک نوشتار و دسترسپذیری متن
اگرچه موضوع کتاب فلسفی و انسانشناسانه است، سبک نوشته در این اثر نسبتا روان، مختصر و قابلفهم برای خوانندگان غیرمتخصص نیز هست. لوی‑استروس تلاش کرده است مفاهیم پیچیده را در قالبهایی قابلفهم بیان کند تا مخاطبی فراتر از کارشناسان دانشگاهی نیز بتواند از آن بهره ببرد.
به همین دلیل، نه فقط دانشجویان علوم انسانی، بلکه علاقهمندان عام به فلسفه، فرهنگ، تاریخ اندیشه و نقش اسطوره در زندگی بشر میتوانند از این اثر بهره ببرند.
کتاب «اسطوره و معنا» اثر کلود لوی‑استروس یکی از آثار مهم انسانشناسی و فرهنگشناسی است که با نگاهی ساختارگرایانه به اسطوره میپردازد و نشان میدهد این پدیده چگونه در سرتاسر فرهنگهای بشری تکرار میشود و معنا مییابد. این کتاب با ارائه پنج سخنرانی درباره اسطوره و ارتباط آن با علم، تاریخ، موسیقی و تفکر انسانی، خواننده را به درک عمیقتری از ماهیت فرهنگ و ذهن بشر دعوت میکند.
معرفی کلود لوی‑استروس | پدر انسانشناسی نوین
کلود لوی‑استروس یکی از تأثیرگذارترین انسانشناسان قرن بیستم بود که بهعنوان بنیانگذار رویکرد ساختارگرایی در انسانشناسی شناخته میشود. او معتقد بود که برای درک فرهنگهای بشری نمیتوان صرفاً به تفاوتهای ظاهری توجه کرد؛ بلکه باید به الگوهای پنهان و نظامهای ساختاری زیرین پرداخت.
کارهای لوی‑استروس چنان تأثیری بر رشته انسانشناسی گذاشت که او را اغلب بهعنوان پدر مردمشناسی مدرن میشناسند. آثار او مانند The Savage Mind که در آن به تفکر «بدوی» میپردازد، از کلاسیکترین متون این حوزه هستند و همچنان در دانشگاههای جهان تدریس میشوند.
او در آثارش تلاش کرد تا نشان دهد انسانها، فارغ از فرهنگ و زمان، دارای ساختارهای ذهنی مشترکی هستند و همین اشتراکها علت شباهتهای اسطورهها، زبان و هنر در جوامع مختلف است.
دانلود دیگر کتابهای اسطورهشناسی
بهدلیل داشتن حقنشر، این کتاب دارای نسخهالکترونیک نیست.
برای تهیه نسخه چاپی کتاب، به کتابفروشیهای سراسر کشور مراجعه کنید.
