حدود 200 میلیون سال پیش در دوران حکومت دایناسورها بر روی زمین، جانور خزنده ای شبیه به سوسمار وجود داشت که داسی سوسمار (drepanosaurus) نام گذاری شده است. این جانور پنجه ها و نیز انگشت عظیمی روی پاهای جلویی داشته و از این پنجه ها و چنگال های بزرگ و بازوهای قدرتمند برای پاره کردن پوست درختان و پیدا کردن حشرات درون آن و نیز به عنوان ابزار حفاری استفاده می کرد. کارهایی مشابه آن چه که مورچه خواران امروزی انجام می دهند.
داسی سوسمار جزو چهاراندامان محسوب می شود. چهاراندامان از ماهی های دارای باله های لبکی که در دوره اواخر دونین زندگی می کردند تکامل یافته اند. نسل این ماهی ها منقرض شده و گمان می رود که ابتدا دوزیستان از آنها تکامل یافته باشند.
اندام های جلویی بیشتر چهاراندامان دارای شباهت های خاصی از نظر شکل و آرایش استخوانی هستند ولی ساختار اندام های جلویی در خزندگان با تغییرات شاخصی همراه شده است. این نشان می دهد که اندام های جلویی چهارپایان اولیه، متنوع تر از چیزی بوده که قبلاً گمان می رفت.
داسی سوسمارها دو استخوان با شکل های متفاوت در دو اندام جلویی داشتند که از استخوان بازویشان گسترش می یافته. این استخوان ها موازی نبودند. یکی از این استخوان ها هلالی شکل بوده. دو استخوان مچ بلند و باریک به این استخوان هلالی شکل متصل بودند و خیلی بلند تر از استخوان های مچ دست دیگر بودند.
چون اندامهای جلویی چنگالهای قدرتمندی داشته اند دانشمندان حدس میزنند داسی سوسمارها از بازوها و چنگالهایشان برای حفاری استفاده میکردهاند.
در کافه کتاب بخوانید:
بالارودیها و پایینرودیها
سیری در آثار علی دشتی
رساله آیتالله سیستانی
ارز دیجیتال چیست؟
مناسک حج
داسی سوسمار یکی از دایناسورهای مشهور و مهم در دنیای دیرینهشناسی است که در دوره کرتاسه اولیه (حدود 115 تا 108 میلیون سال پیش) میزیست. نام آن به معنای “پنجه هولناک” است و به دلیل پنجه بزرگ و خمیدهای که در پای دوم خود داشت، نامگذاری شده است.
ویژگیها و مشخصات
– اندازه و وزن: داسی سوسمار یک دایناسور نسبتاً کوچک بود که طول آن به حدود 3 تا 4 متر و وزن آن به حدود 70 کیلوگرم میرسید.
– بدن و ساختار: این دایناسور دارای بدنی باریک و سبک بود که به او امکان حرکت سریع و چابک را میداد. بازوهای بلند و پنجههای تیز و قوی از ویژگیهای بارز این دایناسور بودند.
– پنجهها: پنجههای تیز و خمیده دینونیکوس در پای دومش به او امکان میداد تا شکار خود را به سرعت و با دقت بسیار بالایی شکار کند.
– دندانها: دندانهای تیز و ارهای شکل دینونیکوس برای بریدن و خوردن گوشت طراحی شده بودند.
رفتار و زیستگاه
داسی سوسمار احتمالاً یک شکارچی فعال و اجتماعی بود که به صورت گروهی شکار میکرد. این فرضیه از آثار فسیلی یافت شده که نشاندهنده همکاری این دایناسورها در شکار طعمههای بزرگتر است، پشتیبانی میشود.
کشفیات و اهمیت
داسی سوسمار برای اولین بار توسط دیرینهشناس جان اچ. اوستروم در سال 1964 توصیف شد. این کشف تأثیر بزرگی بر نظریههای موجود درباره رفتار و فیزیولوژی دایناسورها گذاشت. اوستروم با توجه به ساختار بدن و پنجههای دینونیکوس، این نظریه را مطرح کرد که دایناسورها نه تنها جانورانی کند و سنگینوزن نبودهاند، بلکه بسیاری از آنها موجودات فعالی بودهاند که احتمالاً خونگرم بودهاند.
تأثیر در فرهنگ عمومی
این موجود تأثیر زیادی بر تصورات عمومی از دایناسورها گذاشته است. این دایناسور به عنوان یکی از مدلهای اصلی برای خلق دایناسورهای “ولوسیرپتور” در فیلمهای “پارک ژوراسیک” استفاده شده است، هرچند که اندازه و برخی ویژگیهای آنها در فیلمها با واقعیت تفاوت دارد.
داسی سوسمار یکی از دایناسورهای کلیدی در فهم رفتار و فیزیولوژی دایناسورهاست و کشفیات مربوط به این دایناسور تغییرات اساسی در دیدگاههای علمی و عمومی نسبت به دایناسورها ایجاد کرده است.
برای اطلاعات بیشتر، بخوانید:
دانلود کتاب سرگذشت زمین